Çinli bilim insanları, Ay’ın yüzeyindeki topraktan su çıkarmanın bir yolunu keşfettiklerini açıkladılar. Bu yöntem, Ay’da bir araştırma üssü inşa etme yolunda önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Çin Bilimler Akademisi (CAS) tarafından “son derece pratik” olarak tanımlanan bu teknik, toprağın yüksek sıcaklıklarda ısıtılmasıyla hidrojen ve oksijenin ayrıştırılmasına dayanıyor. Bu yeni yöntem, daha önceki su arama çalışmalarının odaklandığı doğal su kaynakları yerine, Ay toprağındaki minerallerden su üretmeyi hedefliyor. Çin’in 2020 yılında Chang’e-5 sondası tarafından Ay’dan getirilen toprak örnekleri üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda, özellikle ilmenit gibi oksit minerallerinin, Güneş rüzgarına maruz kalma sürecinde büyük miktarda hidrojen depoladığı tespit edildi. Araştırmacılar, bu minerallerin yüksek sıcaklıklarda demir oksitlerle kimyasal reaksiyona girerek su, demir ve seramik cam ürettiğini belirttiler. Aktarılanlara göre sıcaklık 1000 dereceyi aştığında ise toprak erimeye başlıyor ve su buharı açığa çıkıyor.
1 ton Ay toprağından 50 litre su çıkıyor
Araştırma ekibi, bir gram Ay toprağından 51 ila 76 miligram arasında su elde edilebileceğini belirtti. Bu da bir ton Ay toprağından yaklaşık 50 litre su üretilebileceği anlamına geliyor; bu miktar, biraz tasarrufla 50 kişinin bir günlük su ihtiyacını karşılayabilecek düzeyde. Bilim insanları, bu yöntemi gerçekleştirmek için Ay toprağını odaklanmış güneş ışığı ile eritme fikrini önerdi. Üretilecek demirin ise Ay’da elektronik ekipman yapımında kullanılabileceği, eriyen toprağın ise inşaat malzemesi olarak değerlendirilebileceği ifade edildi. Ancak, bu yöntemin uygulanabilirliği için sonraki Chang’e misyonlarının daha fazla inceleme yapması gerektiği de vurgulandı.
Bu yenilikçi çalışma, CAS tarafından gelecekteki “Ay araştırma istasyonları ve uzay istasyonlarının inşası için bir tasarım temeli sağlayabileceği” olarak değerlendiriliyor. Ay’da su arama çalışmaları, bilim insanlarının uzun süredir üzerinde çalıştığı bir konu. Özellikle Ay’ın güney ve kuzey kutuplarında doğal halde buz bulunabileceğine inanılıyor. Ancak, Çin’in Chang’e-5 misyonu tarafından getirilen örneklerde su içeriğinin oldukça düşük olduğu ve bu suyu çıkarmanın zor olduğu belirtildi.
Önümüzdeki yıllarda su arama çalışmaları, Rusya’nın Luna 26 yörünge aracı ve Çin’in 2026 yılında Ay’ın güney kutbuna iniş yapması planlanan Chang’e-7 misyonu gibi çeşitli görevlerle devam edecek. NASA’nın VIPER ay gezgini projesi maliyet sorunları nedeniyle iptal edilmiş olsa da, ajans su arayışını diğer yöntemlerle sürdürmeyi planlıyor. Ay’ın güney kutbundaki yoğun buzun uzay araçları için yakıt kaynağı olarak da kullanılması planlanıyor.