Aydın Hasan – Yunanistan’ın geçen hafta New York’ta yapılan BM 77. Genel Kurul toplantıları süreciyle paralel olarak, Ege Denizi’nde kışkırtmaya yönelik hamlelerde bulunduğu ortaya çıktı. Atina, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın BM’deki konuşmasının öncesi ve sonrasında Lozan Antlaşması’nı ihlal ederek, gayri askeri statüdeki adalar (GASA) Midilli ile Sisam’a, 18 ve 21 Eylül’de zırhlı araç sevketti. Adalara çıkartılan askeri araçların, ABD tarafından hibe edilen ve Dedeağaç Limanı’na intikal ettirilen 1200 adet araçlardan olduğu tespit edildi.
İHA’LAR GÖRÜNTÜLEDİ
Yunanistan’ın, GASA statüsündeki iki adaya yönelik faaliyeti, geçen hafta Türk keşif İHA’ları tarafından görüntülendi. Ege Denizi üzerinde görev uçuşu yapan Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait İHA’larla, Yunanistan’a ait iki çıkarma gemisi (HS CHIOS ve HS IKARIA) havadan izlendi. İHA’lar, çıkarma gemileriyle Midilli Adası’na 23, Sisam’a ise 18 taktik tekerlekli zırhlı araç (M1117) sevkiyatı yapıldığını görüntüledi. Zırhlı araçlar, limana yaklaşan gemilerden adaya indirildi. Araçların ise ABD tarafından Dedeağaç Limanı’na gönderilen ve Yunanistan’a hibe edilen askeri araçlar olduğu anlaşıldı.
1914 yılındaki Altı Devlet Kararı ile Limni, Semadirek, Midilli, Sakız, Sisam, Nikaria adaları ile bu tarihte Yunanistan’ın işgali altındaki diğer adalar, silahsızlandırılmak koşuluyla Yunan hakimiyetine bırakılmıştı. 1923 Lozan Barış Antlaşması’nın 12. maddesinde, 1914 Kararı’na atıfta bulunularak, bu karar teyit edilmişti. Lozan’ın 13. maddesinde Midilli, Sakız, Sisam ve Nikaria’nın, Andlaşma’ya ek Boğazlar Sözleşmesi’nde de Limni ve Semadirek’in ne şekilde silahsızlandırılacakları düzenlenmişti.
Yunanistan, Midilli ve Sisam adalarını daha önce de silahlandırma faaliyetinde bulunmuştu. Ayvalık karşısında bulunan Midilli, Türkiye’ye 5.5 km mesafede. Kuşadası / Dilek Yarımadası karşısında bulunan Sisam ise Türk kıyılarına 1.575 metre mesafade. Aslında bu ada, Türkiye’ye Meis’ten bile daha yakın. Yunanistan, iki adayı bir kez daha silahlandırarak, Lozan Antlaşması’nı tekrar ihlal etti.
ASLA KABUL EDİLEMEZ!
Adalara silah sevkiyatlarından biri 18 Eylül’de diğeri ise 21 Eylül’de yapıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM Genel Kurulu’ndaki konuşmasını 20 Eylül’de, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis de 23 Eylül akşamı yapmıştı. İki adaya yapılan askeri araç sevkiyatının, New York’taki BM Genel Kurulu toplantıları sürecine denk getirilmesi dikkat çekti.
Milli Savunma Bakanlığı yetkilileri, 18 Eylül ve 21 Eylül’de meydana gelen bu faaliyeti, Yunanistan’ın Türkiye’ye yakın adaları silahlandırmayı ve GASA statüsünü ihlal etmeyi sürdürdüğünü en açık göstergesi olarak değerlendirdi. GASA’lara özellikle ABD tarafından hibe edilen silahların yerleştirilmeye çalışıldığını ifade eden yetkililer, diyalog ve iyi komşuluk çağrılarına karşı NATO’da müttefik olan Yunanistan’ın uluslararası hukuk ve müttefiklik ruhuna aykırı bu saldırgan eylemlerinin “asla kabul edilemez” olduğunu vurguladı.
Atina’nın bu iki adanın gayri askeri statüsünü uzun yıllardır ihlal ettiğini, buralara silah konuşlandırdığını dile getiren güvenlik kaynakları, bu son sevkiyatlarla, bu adalarda bulunan araçların bazılarını ABD’nin hibe ettiği taktik tekerlekli zırhlı araçlarla değiştirdiğini ifade etti. Türkiye’nin sorunların diyalog ve uluslararası hukuk kapsamında çözüme ulaşmasına yönelik çabalarının yanı sıra çözüm için bir araya gelinmesine yönelik davetlerini hatırlatan yetkililer, “Yunanistan’ın tüm davetlere karşılık toplantılara dahi katılmaması ve bu tarz provokasyonları yapması tansiyonu kimin artırdığının, kimin uzlaşmaz, saldırgan ve hukuksuz faaliyetler içinde olduğunun açık göstergesidir” diye konuştu.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN UYARMIŞTI
Yunanistan’a Türkiye anakarasının yakınındaki adaları silahlandırmasına karşı bu adaların egemenliği ile buna dayalı deniz yetki alanları konusundaki son uyarı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 9 Haziran’da yapılmıştı. Erdoğan, “Adaları silahlandırmaktan vazgeçmeye davet ediyorum, şaka yapmıyorum, ciddi konuşuyorum. Yunanistan’ı tıpkı bir asır önce olduğu gibi pişmanlıkla sonuçlanacak hayallerden, söylemlerden ve eylemlerden uzak durması, aklını başına alması konusunda tekrar ikaz ediyoruz. Kendine gel” demişti. Türkiye’nin ‘egemenlik’ konusunu tartışmaya açmaya hazırlandığı adalar içinde, Yunanistan’ın en büyük 5 adası içinde 3., 4. ve 5. sırada yer alan Midilli, Rodos ve Sakız Adası’nın yanı sıra Sisam da bulunuyor.
TÜRKİYE’YE ‘LOZAN’ HAKKI!
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Bölümü Başkanı Profesör Yücel Acer, adalarla ilgili tartışmalara ilişkin Kriter Dergi’nin internet sistesindeki makalesinde, şu ifadelere yer vermişti: “Silahlandırmaya dair kuralların Yunanistan tarafından ihlali Türkiye’ye, Lozan Barış Antlaşması’nın, adalar üzerinde egemenliği düzenleyen maddelerini sona erdirme hakkı verebilir. Bu durum Türkiye’ye, sayıları yaklaşık 18’i bulan Doğu Ege Adaları üzerindeki egemenlik meselesinin Yunanistan ile tekrar müzakere edilmesini talep etme hakkı verecektir.”