MERT İNAN/İSTANBUL- Ertürk’ün “DISCO MS” adını verdiği ve Alzheimer’ın erken teşhis ile tedavisinde kullanılacak robotik sistem sayesinde hastalığın ilk evresinde oluşan plaklar bulunup, analiz edebilecek.
İlk evre için önemli
DISCO MS sistemi sayesinde erken teşhis ve erken dönemde tedavide önemli bir mesafe katedilebileceğini söyleyen Prof. Dr. Ertürk, geliştirdikleri sistemi anlattı:
“Üzerinde çalışıp, geliştirdiğimiz robotik sistem kanser araştırmalarında da kullanılabilecek. Alzheimer’da Amiloid-beta peptid plakları veya Tau Proteini gibi birkaç molekül var. Gerçek hastalığın, sadece söz konusu birkaç moleküle bağlı olduğu düşünülüp, sadece birkaç molekül üzerinde araştırmalar yürütülüyordu. Onlarca yıldır sınırlı sayıdaki veri ve molekül üzerinden çalışılmasına rağmen tedavide istenilen seviye bir türlü yakalanamadı. Çünkü insan genomunda 25 ile 30 bin gen ve yüz binlerce protein mevcut. On binlerce gen ve molekülün hasarlı olup Alzheimer’a neden olabileceğini düşünmemiz gerekir. Bizim metodumuz bir anlamda bunun yolunu açıyor. Sadece birkaç moleküle bakmıyor, yüz binlercesine bakabiliyor ve böylece, birkaç bilinenin haricinde acaba farklı moleküller var mı?’ sorusunun da yanıtını buluyoruz.”
Kanser araştırmaları…
DISCO MS adı verilen yeni sistem sayesinde hem Alzheimer’a hem de kalp krizine neden olan tüm plaklara ilk evrede bakıp tanı koymanın mümkün olabileceğini belirten Prof. Dr. Ertürk, “Yeni geliştirdiğimiz yöntem aynı zamanda kanser metastazıyla ilgili araştırmalarda da kullanılacak. Vücutta oluşan birkaç metastazı bulup, analiz ederek hem yerini görüp, saptamış olacağız hem de metastazın nedenini anlayacağız. Böylece erken evrede müdahale etme şansımız olacak. Günümüzde metastaz bütün vücudu sardıktan sonra vücudun neresinden örnek alınırsa alınsın, aslında hastalığa katkı sağlamıyor. Bu nedenle yeni sistemin kanserin erken tanı ve teşhisinde çok önemli rolü olacak” diye konuştu.
Karmaşık bir mekanizma
Alzheimer ve kalp krizine neden olan yeni proteinlerin keşfedildiğini de dile getiren Prof. Dr. Ertürk, DISCO MS’yi geliştirirken deney ve testlerde hem fare beyni hem de insan kalbi üzerinde çalıştıklarını söyledi. Fare beyninde Alzheimer modeli oluşturularak, şeffaflaştırma yöntemi uygulandıklarını anlatan Ertürk, “Böylece farklı yerlerdeki savunma hücrelerinin karşılaştırmalı analizlerini yapmış olduk. Ayrıca kalp krizinden ölen insanların kalpleri şeffaflaştırılarak, lazerli mikroskoplarla taranıp damarları tıkayan plakların görüntüleri yakalandı. Bizim çalışmamızda Alzheimer’a neden olan Amiloid-beta peptid plakları ve Tau proteinleri dışında daha önce keşfedilmemiş, yeni proteinler bulduk. Bu nedenle aslında Alzheimer hastalığına neden olan mekanizmanın düşünüldüğünden daha karmaşık olduğunu anladık” dedi.