Amerika Birleşik Devletleri’nin bazı bölgelerinde idam cezası halen uygulanıyor. İdam cezasına çarptırılanlar üzerinde kullanılması planlanan yeni bir “infaz yöntemi” son zamanlarda büyük tartışmalara neden oldu. Nitrojen hipoksi olarak bilinen bu tekniği savunanlar, bunun insancıl ve etkili bir ölüm cezası aracı olduğunu söylüyor. Karşı çıkanlar ise kullanımını haklı çıkaracak yeterli kanıt olmadığı görüşünde.
Nitrojen hipoksi nedir?
Nitrojen hipoksi kişiyi nitrojen gazı solumaya zorlayarak oksijensiz bırakma durumunu ifade eidyor. Kişiye oksijen yerine saf nitrojen gazı verilir ve oksijenin vücuda girişi engellenir. Bu durum, oksijenin azalmasıyla birlikte hipoksi (oksijen eksikliği) durumuna yol açar.
Nitrojen hipoksi konusunda kesin protokollerin belirlenmemesi nedeniyle, uygulanma şekli ve etkinliği konusunda belirsizlikler söz konusu. Ancak bunun neler içerebileceğine dair bazı fikirler var.
İnfaz nasıl yapılacak?
Protokol, muhtemelen mahkumun kafasına bir tür maske geçirilmesini ve %100 nitrojen verilmesini, böylece kişiyi oksijesiz bırakmayı içerecek. Mahkum boğularak değil (ki bu çok acı verici), daha ziyade yavaş yavaş oksijensiz kalarak ölecek. Bunun da temelde acısız bir süreç olduğu belirtiliyor.
ABD’de Alabama, Oklahoma ve Mississippi olmak üzere sadece üç eyalet nitrojen hipoksinin bir infaz yöntemi olarak kullanılmasına izin verdi. Söz konusu yöntem henüz hiç kullanılmadı ancak bu durum yakında değişebilir. Uzmanlar bu tekniğin yeterli test ve araştırmaya tabi tutulmadığını söylüyor.
Araştırmalar ne söylüyor?
İnsan olmayan memelilerde nitrojen hipoksi üzerine yapılan araştırmalar, veterinerlerin ve hayvan sağlığı düzenleyicilerinin bu yöntemin ötenazi için kabul edilemez olduğu sonucuna varmalarına yol açtı. Bazı araştırmalar, köpeklerin bir ila iki dakika içinde bilinçlerini kaybetmelerine rağmen ölmelerinin beş dakika kadar sürdüğünü gösterdi. İri gövdeli insanlar için bu süre daha da uzun olabilir.
Ancak daha eski çalışmalar tam aksini söyleyerek, nitrojen hipoksinin “bir ötenazi yöntemi olarak etkili, insani, güvenli ve ekonomik olarak uygulanabilir” olduğunu öne sürüyor. Kısacası her iki şekilde de kesin bir yargıya varmak için yeterli kanıt yok. Tüm bu etik, hukuksal ve insani yöndeki tartışmaların gölgesinde; eğer yasal süreç bu şekilde devam ederse ABD, infaz odasında resmi olarak nitrojen kullanan ilk ülke olabilir.