Çinli araştırmacılar, insanların daha uzun ve sağlıklı bir ömür sürmeleri amacıyla yeni bir uluslararası plan başlattı. İnsan Genom Projesi‘nin (Human Genome Project – HGP) başarısını temel alan bu yeni aşama, dünya nüfusunun yüzde 1’inin, yani 80 milyon kişinin genomunun sıralanmasını/dizilmesini hedefliyor. Bu iddialı proje, genetik hastalıkların teşhis ve tarama testlerini geliştirmeyi ve halk sağlığında yeni bir dönem başlatmayı amaçlıyor. Çalışmada Türkiye’de var
Proje, 15 ülkeden araştırmacıların ortak çalışmasıyla yürütülüyor. Türkiye’nin de aralarında bulunduğu bu ülkeler arasında Çin, ABD, İngiltere, Fransa ve Japonya gibi bilimsel güç merkezleri de yer alıyor. HGP2 olarak adlandırılan bu ikinci aşamanın temel amacı, insan genomu üzerinde daha derin bir anlayış geliştirmek ve sağlıklı yaşam süresini uzatmak için genom bilgilerini kullanmak.
Hedef daha uzun ve sağlıklı bir yaşam
HGP2, ileri teknolojiler, veri analitiği ve müdahale yöntemlerini kullanarak, genetik hastalıkları önlemenin ve sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesinin yolunu açmayı hedefliyor. Hedeflenen ilk aşama dünya nüfusunun yüzde 1’inin genomunun dizilenmesi olsa da, proje bu oranla sınırlı kalmayacak. Araştırma ekibi, HGP2’nin küresel sağlık politikalarında yeni bir paradigma yaratarak tüm insanlığa sağlıklı ve uzun bir yaşam yolunu açacağını ifade ediyor.
İnsan Genom Projesi, 1990 yılında Amerikan doktor-genetikçi Francis Collins liderliğinde başlatılmış, finansmanı ABD tarafından sağlanmış ve 2003 yılında tamamlanmıştı. 3 milyar DNA harfini dizileyen bu uluslararası proje, atomu parçalamak ya da Ay’a gitmek kadar büyük bir bilimsel başarı olarak kabul ediliyor. O dönemki uluslararası konsorsiyuma Çin, İngiltere, Fransa, Almanya ve Japonya gibi ülkeler de katılmıştı. Çin, bu projedeki rolünü 1999’da kurulan BGI Group ile üstlenmişti. Shenzhen merkezli bu araştırma kuruluşu, insan genomu diziliminde önemli bir rol oynamıştı. HGP2 projesi de Çinli bilim insanlarının girişimiyle doğdu. Çin’deki Fudan ve Peking Üniversitesi’nden araştırmacılar da projenin arkasındaki 21 kişilik uluslararası ekibe katkı sağlıyor. Projenin finansmanının ise mevcut ve gelecekteki ulusal girişim bütçelerinden, Dünya Sağlık Örgütü ve Birleşmiş Milletler’den sağlanması hedefleniyor.
Ekonomik etkisi de büyük
Araştırmacılar, genom dizileme maliyetlerinin 100 doların altına düşmesiyle kişisel genomların hızla daha erişilebilir hale geldiğini vurguluyor. 2011 yılında Battelle tarafından yayınlanan bir rapora göre, ABD hükümetinin İnsan Genom Projesi’ne (HGP 1) yaptığı 3,8 milyar dolarlık yatırım, ABD ekonomisine 796 milyar dolarlık katkı sağladı ve 244 milyar dolarlık kişisel gelir artışı yarattı. Ayrıca, proje 310.000 yeni istihdam oluşturdu. 2010 yılında genomik tabanlı endüstri, federal ve eyalet vergileri yoluyla hükümet yatırımını fazlasıyla geri kazandırdı. Yani bu proje sadece insan ömrüne katkı yapmayı hedeflemiyor, aynı zamanda ülke ekonomilerine de büyük katkılar sağlama potansiyeli güdüyor.