Zaman zaman muhalefetin eleştirilerine maruz kalan Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın enerji atılımları hakkında Sabah’a konuşan Aslı Baykal, “Meyve veren ağacı taşlarlar. Berat Albayrak’a kazandırdıkları ve ortaya koyduğu vizyon için herkes teşekkür etmeli.” dedi.
Baykal, “Ortalıkta ana muhalefet kalmadığına göre bari ülkemizin doğal gaz yolculuğuna bakalım. Algı operasyonuna güzel bir örnek olarak incelenebilecek, iç-dış kaynaklı çok büyük saldırılara maruz kalan ve sonunda görevinden ayrılan Berat Albayrak Türkiyenin önüne çok büyük bir yol açtı. Berat Albayrak 2017de sondaj gemisi alarak derin deniz sondajında dışa bağımlılığı kaldırdı ve ülkemizin kaynakları ile doğal gaz arama çalışmalarını başlattı.” ifadelerini kullandı. Doğal gazda dışa bağımlılığın sona ermek üzere olduğunu vurgulayan Baykal, “Doğal gaz rezervi bulundu dendiği zaman dalga geçildi, seçim çalışması dendi. Günümüzde doğal gaz sondaj gemileri ve sismik araştırma gemileri ile günlük 6 milyon metreküp doğal gaz üretiliyor ve doğal gazda dışa bağımlılık kalkıyor. Vizyon sahibi insanlar ancak ülkemizi ileri götürebilir, saldırılara uğradıkları zaman onlara sahip çıkmak sanıyorum hepimizin görevi.” paylaşımında bulundu.
ENERJİDE TARİHİ ADIMI BAŞLATAN SÖZLER
Enerjideki kritik adımın temelleri dönemin Enerji ve Tabii ve Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın kritik konuşması ile atılmıştı.
ADIM ADIM GAZ KEŞFİ
Akdeniz’deki tarihi adımda zafere giden yolun taşları 2017’de döşenmeye başladı. Dönemin Enerji Bakanı Albayrak’ın vizyonuyla alınan milli gemiler, gaz keşfini gerçekleştirdi.
NİSAN 2017’DE START VERDİ
Tarihler 6 Nisan 2017’yi gösterirken, Bakan Albayrak, Milli Enerji ve Maden Politikası Toplantısı’nda açıklanan müjdenin ayak seslerini şu cümlelerle duyuruyordu:
“Tarihimizde ilk defa inşallah bu yıl alımını gerçekleştireceğimiz arama sondaj gemimizle, yılda en az Akdeniz’de 2 tane, Karadeniz’de 2 tane her yıl kuyu kazacağız.”
Yaklaşık 2 ay sonra 6 Haziran 2017’de TPAO Barbaros Hayrettin Paşa Gemisi ziyareti esnasında ise şu ifadeleri kullanıyordu: “Türkiye olarak biz artık büyük ve güçlü ülke Türkiye diyorsak, bu alanda da kendi mühendisimiz, gemilerimiz, arama sondaj platformlarımızla olmak zorundayız. İnşallah bunun neticesi noktasında önemli adımlar atacağız.”
‘ODAKLANMIŞ DURUMDAYIZ’
Bakan Albayrak, 9 Temmuz 2017’de gerçekleştirilen Dünya Petro Kongresi’nde ise dünyaya şu mesajı veriyordu:
“Arama ve üretim faaliyetleri ekseninde denizlerimizde petrol ve doğalgaz arama faaliyetlerine odaklanmış durumdayız. Akdeniz havzasındaki sismik araştırmalarımız yoğun biçimde devam ediyor. Karadeniz bölgesinde bu anlamda aynı yoğunlukta eğilmeye devam ediyoruz.” Yine temmuz ayında gerçekleştirilen Akademisyenlerle İstişare Toplantısı’nda Albayrak, “Envanterimizde oluşan bu iki geminin yanında son çeyrekte Türkiye’nin müzakereleri bitti, satın alma süreçlerinden sona geldi. İnşallah bu yılın son çeyreğinde envanterimize alacağımız kendi sondaj gemimizle, kendi mühendislerimizle, artık sondaj faaliyetlerini Türkiye olarak kendimiz yapacağız” diyordu.
‘ARTIK DAHA AKTİF OLACAĞIZ’
Bakan Albayrak, 10 Ağustos 2017’de katıldığı bir TV programında da “Burada ciddi keşifler oluyorsa, biz de kendi hukukumuza dayalı bölgeler içinde artık daha aktif olacağız. Bunu gerek üçüncü ülkelerle iş birliği yaparak, birlikte arama, sondaj işleri yaparak, gerekse çok büyük ve yeni bir atılımla kendi mühendislerimiz ve gemilerimizle biz de artık olacağız. Birlikte eskiden kazıyorduk, hala yine kazalım ama yeni dönemde kendimizde kazacağız” diyerek, ‘yerli ve milli’ olmanın önemine vurgu yapıyordu.
KADROLAR KURULDU
Albayrak’ın çizdiği vizyonla, petrol ve gaz arama faaliyetlerinde bir dönüm noktası başladı. Önce Adnan Menderes döneminde kurulan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nda (TPAO) kadrolar baştan sonra değiştirildi. Bakan Albayrak’ın Enerji Bakanlığı döneminde müsteşar yardımcısı olarak ekibine dahil ettiği Alparslan Bayraktar, değişimde görev alan önemli isimlerden biri oldu. Albayrak’ın vizyonunu titizlikle takip edip, şirketteki dönüşümü hayata geçirdi. TPAO’nun başına savunma sanayisinde uzun yıllar görev yapmış Melih Han Bilgin getirildi. 2018’de Berat Albayrak’tan görevi devralan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ile Bakan Yardımcılığı’na getirilen Alparslan Bayraktar, Milli Enerji ve Maden Politikası’nı kararlılıkla takip etti.
HER ŞEY GEMİ ALINMASIYLA BAŞLADI
Bu süreçte en önemli mihenk taşlarından biri TPAO’nun dışarıdan platform kiralamaya son vermesi oldu. Albayrak, daha önce Exxon Mobil, Madison Oil, Chevron gibi birçok uluslararası şirketle ruhsatlandırılan bloklarda arama faaliyetleri yürüten TPAO’nun yola milli gemilerle devam etmesini sağladı. Türkiye, uluslararası piyasalarda ihalelere çıkılıp sıkı pazarlıklarla derin denizlerde arama yapacak milli gemilerine kavuştu. Barbaros Hayrettin Paşa, Fatih, Yavuz, Kanuni ve Oruç Reis gemileriyle aramalara başlandı.
ÖNCE AKDENİZ SONRA KARADENİZ
Gaz rezervinin keşfini gerçekleştiren Fatih Sondaj Gemisi 2017’de TPAO envanterine kazandırıldı. Güney Kore menşeili geminin, sondaj ekipmanları, kuyu kontrol sistemleri, dinamik pozisyonlama sistemleri, gemi iticileri ve gemi jeneratörlerine varıncaya kadar gerekli tüm teknik aksamı yenilendi. Fatih, 29 Ekim 2018’de Akdeniz’de kuyu sondajına başladı. 4 derin deniz kuyusunu başarıyla tamamlayarak, 29 Mayıs 2020’de Karadeniz’e geçti.