ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasının ardından 40 adet F-16 savaş uçağı satışına ilişkin 23 milyar dolarlık anlaşmayı onayladığını duyurdu. ABD aynı zamanda Yunanistan‘a 8,6 milyar dolarlık 40 adet F-35 satışını da onayladı. Peki detaylar neler? Türkiye 40 adet F-16 Block 70 alıyor
Türkiye, 40 adet yeni F-16 uçağı alımı ve 79 adet mevcut F-16 uçağının konfigürasyonu için ilgili kitleri alacak. Türkiye’nin alacağı F-16 uçakları ikiye ayrılıyor: tek kişilik 32 adet F-16 C Block 70 ve çift kişilik 8 adet F-16 D Block 70.
Türkiye aynı zamanda aldığı kitlerle birlikte TUSAŞ aracılığıyla mevcuttaki F-16 Block 50+ uçaklarından 79 tanesini F-16 Block 70 seviyesine çıkaracak. Aynı zamanda bu uçaklar için yüklü miktarda mühimmat da satın alınıyor. Alınanlar arasında 149 adet AESA radar, 1.353 A2A füzesi, 864 SDB, 850 JDAM vb. mühimmatlar bulunuyor. “Bu mühimmatlar neden alınıyor? Biz zaten hava-hava, hava-yer füzeleri ve AESA radar üretmiyor muyuz?” gibi sorular sorulabilir. Bu sorular şimdilik resmi olarak cevaplanmadı ancak muhtemelen durum şu: Türkiye’nin F-16 Block 70’lerde yerli mühimmatları kullanmak için gerekli olan sertifikasyon bulunmuyor.
Dolayısıyla 119 adet F-16 Block 70 uçağında ABD mühimmatları kullanılacak. HAVA Kuvvetleri’ne ait olan diğer F-16 uçakları ise yerli sistemler ile ÖZGÜR gibi projelerle modernize edilmeye devam edilecek. Bununla birlikte Türkiye’nin aldığı F-16 Block 70’lerdeki en önemli yenilik ise AESA radarının mevcut olması. Bu radarın eklenmesiyle birlikte kokpit içerisinde bir adet de yeni LCD ekran ekleniyor. Bunun dışında Block 70 ile mevcuttaki Block 50’ler arasında çok ciddi farklar bulunmuyor. Radar eklemesiyle birlikte esasında F-16 Block 70’ler için 4,5. nesil uçaklar demek de çok yanlış olmaz. Yunanistan 40 adet F-35 alıyor
ABD aynı zamanda Yunanistan için F-35 satışını da onayladı. Bu anlaşma ile Yunanistan, F-35A savaş uçağından 40 adet teslim alacak. Komşu ülke bu uçakları eskiyen F-4 ve Mirage 2000’lerin yerine yerleştirecek. Yunanistan aynı zamanda elindeki F-16’ların bir kısmını da F-16 Block 70 seviyesine modernize ederken satın alım da yapıyor. Bununla birlikte Yunanistan’ın F-35 satın alımı için belirtilen 8,6 milyar dolar maliyet yanıltıcı olabilir. Bu uçaklar için gerekli altyapının kurulması gibi ek maliyetler ile satın alımın toplam maliyeti birkaç kat artacaktır.
ABD aynı zamanda Yunanistan’aEDA programı kapsamında iki adet C-130H uçağı, P-3 uçakları için 10 motor ve 60 adet Bradley piyade savaş aracını, elindeki fazla savunma malzemelerinden bedelsiz olarak vermeyi planlıyor.
Türkiye ve Yunanistan arasındaki hava hakimiyeti
Öncelikle belirtmek gerek: F-16 ile F-35 uçaklarını karşılaştırmak doğru bir kıyas değildir. Ancak F-16’ların ne tür modernizasyon alırlarsa alsınlar F-35’ler ile doğrudan rekabet edemeyecek olduğunu da bilmek önemli.
Yine açıkça belirtmek gerekiyor ki Yunanistan hava kuvvetleri hiç olmadığı kadar güçlü bir konuma yükseliyor. F-35’ler önemli bir caydırıcılık katacaktır. Türkiye’nin F-16 Block 70’leri ise bu caydırıcılığı geçiştirme hamlesi olarak okunabilir.
F-16 Block 70’leri, F-35 veya F-22 alamayan ülkelere yeni neslin kritik kabiliyetlerinin verilmesi olarak görülebilir. Zaten bunu uçağın üreticisi Lockheed Martin’de söylüyor: “Northrop Grumman’ın gelişmiş APG-83 AESA radarı, F-22 ve F-35 AESA radarları ile donanım ve yazılım ortaklığından yararlanarak Blok 70/72’ye 5. Nesil savaş radarı yetenekleri sağlıyor.”
Yani F-16 Block 70’ler ailenin diğer üyelerinden fersah fersah önde bir model. İşin F-35 tarafında işer farklı. F-35’ler uçan bilgisayarlar konumunda. Projenin temelinde bu uçakların her görevi yapabilmesi amacı yatıyor. Yani bu uçaklar hava-hava görevleri gibi hava-yer görevleri de yapıyor ancak ağırlık bombardıman tarafında.
Daha çok yer odaklı sistemler olduğu için F-35’in kendisi F-16’lar kadar çevik değildir. Yani it dalaşı gibi durumlarda modern F-16’lar ile rekabet edebilmesi beklenmiyor. Ancak zaten F-35’in üretim amacı da bu değil, bu uçaklar hedefleri görünmeden ve çok uzaktan vurmak için geliştirildi. Dolayısıyla F-16’lar F-35’leri vuracak menzile yaklaşmadan havada imha edilmeleri çok olası. İşte bu yüzden F-16 Block 70’ler geliştirildi ve AESA radar ve bazı elektronik geliştirmelerle iki platform arasındaki açık biraz daha kapatıldı. F-16 Block 70’ler radarları ile F-35’leri durumsal olarak tespit edebilir.
Tüm bunlar ve Türkiye’nin diğer askeri avantajları Yunanistan ile havada dengede kalmasını sağlayacaktır. Zira KAAN’ın envantere girmesiyle birlikte Hava Kuvvetleri gücünü daha da artıracaktır. Bununla birlikte hem Yunanistan hem de Türkiye, güncel satın alımlarını hemen gerçekleştirmeyecek.
Türkiye özelinde sıfır üretilmiş F-16 Block 70 uçaklar en iyi ihtimalle 3 ila 5 yıl içinde teslim edilmeye başlanacak. Modernizasyon kitleriyle belki kendi uçaklarımız daha erkenden modernize edilebilir.
Yunanistan tarafında da durum aynı. Satın alınan F-35A uçakları için ABD’nin teslimat listesine eklenen Yunanistan’ın bu on yılın sonundan önce bu uçakların hepsini alamayacak. Muhtemelen ilk teslimat 3 ila 5 yıl içinde gerçekleşecek. ABD ise bu satışların “bölgedeki askeri dengeleri değiştirmeyeceğini” söylüyor.
Sonuç olarak Yunanistan Hava Kuvvetleri; F-35A, F-16 Blok 70/52+ ve Rafale savaş uçaklarına sahip olacak. Türk Hava Kuvvetleri ise F-16 Blok 70/50+/50/40/30 ve F-4E 2020’lerden oluşan bir envantere sahip olacak.
Eurofighter Typhoon talebine ne oldu?
Türkiye aynı zamanda AB’den 40 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı almak istiyordu. Uçağın ortak üreticileri olan Fransa ve İspanya bu satış için yeşil ışık yakarken Almanya olumsuz bakıyordu. Fransa ve İspanya aynı zamanda “Biz ikna ederiz” sözü vermişti. Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler geçtiğimiz dönemlerde yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanmıştı: “Biz tabii ki ileriye bakıyoruz, başlangıçta F-35’e müracaat etmiştik. Bakın F-35’te birtakım problemler çıktı. Onun da alternatiflerini çalışıyoruz. Block-70 denen Viper uçaklarıyla 40 taneyi hazır alacağız, 79 taneyi de kendi TUSAŞ fabrikamızda biz yapacağız. Eurofighter’larla ilgili çalışmamız var. İngiltere ve İspanya’yla görüşüyoruz. Hem İngiltere hem İspanya evet diyor, Almanya’yı ikna etmeye çalışıyorlar. Onlar çalışıyor biz çalışmıyoruz. Olursa oradan da 40 tane Eurofighter almayı planlıyoruz.”
Dolayısıyla bu açıklamalara göre Eurofighter Typhoon satın alımının Türkiye için halen masada olabileceğini söylemek mümkün.
Son olarak ABD Kongresinin satışları değerlendirmesi için 15 günü bulunuyor. Bu süre zarfında itiraz çıkmazsa satışlar gerçekleşmiş oluyor.
Türkiye’nin F-16 Block 70 ile aldığı tüm sistemler ve mühimmatlar
- 32 adet F-16 C Block 70 uçağı
- 8 adet F-16 D Block 70 uçağı
- 48 adet F110-GE-129D motor (40 kurulu, 8 yedek)
- 149 adet görüntü üretici sistemi (iPDG) (40 kurulu, 10 yedek, modernizasyon programı için 99 (adet 79 kurulu, 20 yedek))
- 149 adet AESA Radarı (40 kurulu, 10 yedek, 99 modernizasyon programı için)
- 169 adet Modüler Görev Bilgisayarı (MMC) 7000AHC (veya mevcut görev bilgisayarı) (40 kurulu, 10 yedek, modernizasyon programı için 119 adet)
- 159 adet SAASM veya M Kodu özelliği ve Hassas Konumlandırma Hizmeti (PPS) içeren Gömülü Küresel Konumlandırma Sistemi (GPS) Ataletsel Navigasyon Sistemleri (INS) (EGI) (40 kurulu, 8 yedek parça, modernizasyon programı için 111 adet
- 168 adet Entegre Viper Elektronik Harp Paketi (IVEWS) veya eşdeğer Elektronik Harp sistemi (40 kurulu, 10 yedek, modernizasyon programı için 118)
- 858 adet LAU-129 güdümlü füze rampası
- 44 adet M61 Vulcan topu (40 kurulu, 4 yedek)
- 16 adet AN/AAQ-33 SNIPER Gelişmiş Hedefleme Pod’u (ATP)
- 151 adet Çok Fonksiyonlu Bilgi Dağıtım Sistemi-Ortak Taktik Telsiz Sistemi (MIDS-JTRS) (40 kurulu ve 4 yer terminali, 8 yedek ve 99 modernizasyon programı için)
- 952 adet AMRAAM AIM-120C-8 veya eşdeğer füzeler
- 96 adet AMRAAM güdüm bölümü
- 864 adet GBU-39/B
- 2 adet GBU-39(T-1)/B SDB-1 güdümlü test aracı
- 2 adet GBU-39(T-1)/B SDB-1 tatbikat bombası
- 96 adet AGM-88B HARM
- 96 adet AGM-88E AARGM
- 10 adet AARGM Eğitim Füzesi (CATM)
- 11 adet AARGM kontrol bölümü
- 12 adet AARGM güdüm bölümü
- 401 adet AIM-9X Block II Sidewinder füzesi
- 12 adet AIM-9X Block II Sidewinder Sabit Hava Eğitim Füzesi
- 40 adet AIM-9X Block II Sidewinder taktik yönlendirme ünitesi
- 12 adet AIM-9X Block II Sidewinder CATM yönlendirme ünitesi
- 12 adet MK82
- GBU-31 için 850 adet JDAM KMU-556 kuyruk kiti
- GBU-31v3 için 200 adet JDAM KMU-557 kuyruk kiti
- GBU-32 için 384 adet JDAM KMU-559 kuyruk kiti
- GBU-38 veya Lazer JDAM GBU-54 için 3 adet JDAM KMU-572 kuyruk kiti
- 1.050 adet FMU-152 tapası