TÜBİTAK 1512 Girişimcilik Destek Programı’ndan (BiGG) Dr. Tayfun Koçak, Eskişehir AR-GE ve İnovasyon (ARİNKOM) Kuluçka Merkezi’nde 2021’de 200 bin lira destekle lityum iyon pil üretmek için kurduğu Tayko Pil Üretim AŞ’de seri üretime hazır bor katkılı lityum iyon pil üretti. Tayko Pil tarafından üretilen bor katkılı lityum iyon pillerin halihazırda Türkiye’de üretimi gerçekleştirilmiyor. Ancak bu piller otomobillerin uzaktan kumandasında, oyuncuklarda, basküllerde, kol saatlerinde bilgisayarlarda kullanılıyorlar. Tayko Pil, bor elementi ve sodyum karboksimetil selülozuyla (CMC) geliştirdiği 3 voltluk CR-2032 sınıfı küçük lityum iyon pilin prototipini bir süre önce üreterek önemli bir başarıya imza attı.
Bu pilin Türkiye’de üretimi yok
Firma halihazırda günde 500 pil üretme kapasitesine ulaşmış durumda. Dr. Koçak, yatırımcılarla görüşüp, daha hızlı ve yüksek kapasitelerde pil üretme hedefiyle, Eskişehir Teknik Üniversitesi (ESTÜ) Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü Laboratuvarı’nda çalışmalarını sürdürüyor. Bununla birlikte Dr. Koçak, yaptığı açıklamada Türkiye’de aktif 2 lityum iyon pil üreticisinin bulunduğuna değindi. Bunlardan birisi 18650 piller üreten ASPİLSAN ve Pomega-Kontrolmatik’in ürettiği prizmatik pil grubu. Bu, daha çok enerji depolama ve büyük taşıma araçlarında kullanılan bir pil türü. CR-2032 sınıfında pil üretimi ise Türkiye’de bulunmuyor.
CR-2032 tipi pillerde üreticiler genellikle poliviniliden florür (PVDF) bağlayıcı ve toksik olan NVP kimyasalını kullanıyorlar. Tayko Pil ise Türkiye’de üretilen çevreci, organik bir bağlayıcı olan ve doğadan elde edilen sodyum karboksimetil selülozu kullanıyor. Bu hem maliyeti düşürüyor hem, daha az karbondioksit emisyonu yayıyor hem de insan sağlığına zarar vermiyor. Peki pilin ömrü ve performansı nasıl?
Yapılan açıklamaya göre pilin performansında bor elementinin katkısı büyük. Bor, pil yapımında kullanılan katot tozunun kristal yapısına eklenerek pil ömrü yüzde 10 uzatılmış durumda. Sonuç olarak, benzerlerinden uzun ömürlü, çevre dostu yerli bir pil geliştirilmiş oldu. Yatırımcılardan olumlu dönüş alınması halinde Tayko Pil, yıllık 5 milyon pil üretimine ulaşabileceklerini söylüyor.
Dr. Koçak, ürettikleri pili, denemeleri için ücretsiz olarak distribütörlerine gönderdiklerini de belirtiyor. Bu arada Dr. Koçak’ın bu alanda yetkin olduğu özgeçmişinden anlaşılıyor. 2017’de lityum iyon piller üzerine uzmanlaşmak için Çin’e giden Koçak, Nanjing Havacılık ve Uzay Bilimleri Üniversitesinde lityum iyon piller üzerine doktorasını tamamladıktan sonra ülkeye geri dönerek şirketini kuruyor. Bundan önce de İsveç Uppsala Üniversitesi ve Almanya’daki bazı laboratuvarlarda araştırmacı olarak çalışmalar gerçekleştirmiş.