BEYZA COŞKUN Ankara – Danıştay 10. Dairesi, ‘İstanbul Sözleşmesi’ olarak bilinen ‘Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi’nin feshine ilişkin 20 Mart 2021 tarihli Cumhurbaşkanı Kararının iptal istemini reddetti. Daire’nin 5 üyesinden 3’ünün oyuyla alınan kararda, “Dava konusu Cumhurbaşkanı Kararı’nda hukuka aykırılık bulunmadığı ve davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır” denildi.
Türkiye’nin söz konusu sözleşmeden çekilmesine ilişkin Cumhurbaşkanı kararı 1 Temmuz’da yürürlüğe girmek üzere 20 Mart 2021’de Resmi Gazete’de yayımlanmıştı. Kararın yürürlüğe girmesinin ardından Danıştay’a söz konusu kararın iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle çok sayıda dava açıldı. Yürütmenin durdurulması taleplerini reddeden Danıştay 10. Dairesi, iptal istemlerini ise duruşmalı olarak ele aldı. Danıştay Savcısı’nın Cumhurbaşkanı kararının iptali yönünde görüş bildirdiği duruşmaların ardından Daire dün beklenen kararını açıkladı ve Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi yönündeki Cumhurbaşkanlığı Kararı’nı hukuka uygun bularak, iptal taleplerini reddetti.
2’ye karşı 3 oyla
Kararda, Anayasa’nın onaylama yetkisini Cumhurbaşkanı’na vermiş olması, milletlerarası antlaşmaların Türkiye Cumhuriyeti’nin güncel menfaatleri yararına olup olmadığı konusunda son değerlendirmenin Cumhurbaşkanı tarafından yapılacağını ortaya koyduğuna dikkat çekilerek, şöyle denildi:
“Milletlerarası antlaşmaların onaylanması veya sona erdirilmesine yönelik işlemler, nitelikleri itibarıyla hem iç hukukta hem de milletlerarası hukukta sonuç doğurmakta olup, Cumhurbaşkanı’na devletin başı olması nedeniyle bu işlemlere dair yetkiler tanınmıştır. Milletlerarası antlaşmayı onaylama veya sona erdirme konusunda Cumhurbaşkanı’na tam bir yetki tanınarak bu işlemler Cumhurbaşkanı’nın takdirine bırakılmıştır. Dava konusu Cumhurbaşkanı kararı ile söz konusu sözleşmenin yürütme yetkisini haiz Cumhurbaşkanı tarafından feshedilmesinde yetkide ve usulde paralellik ilkesine aykırılık bulunmamaktadır.”
İnsan Hakları Eylem Planı’na da atıfta bulunulan ve kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddetin önlenmesi ve şiddet mağdurlarının korunması amacıyla iç hukukta Anayasa ve 6284 sayılı Kanun başta olmak üzere birçok düzenlemenin bulunmakta olduğuna da işaret edilen kararda, “Bu düzenlemelere dayalı uygulamaların da belirlenen plan dahilinde hayata geçirildiği anlaşılmaktadır. Bu kapsamda Anayasa tarafından verilen temsil yetkisi ve 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ne verilen yetkiye istinaden tesis edilmiş olan dava konusu Cumhurbaşkanı kararında hukuka aykırılık bulunmadığı ve davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır” ifadeleri kullanıldı.
2’e karşı 3 oy çokluğuyla alınan kararla ilgili 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz başvurusunda bulunulabileceği belirtildi.
Kılıçdaroğlu ve Akşener’den tepki
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Danıştay’ın İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmeye ilişkin Cumhurbaşkanı kararının iptali istemini reddetmesiyle ilgili değerlendirmede bulundu. Kılıçdaroğlu, “Bu millete sözüm var. İktidar olduğumuzda, Allah’ın izniyle olacağız, halkın takdiriyle. İlk bir hafta içinde, hatta 24 saat içeresinde İstanbul Sözleşmesi’ni yürürlüğe koyacağız” dedi.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener de karara ilişkin, “Bugün, kirli bir zihniyeti memnun etmek için verilen bu siyasi karardan sonra; kadınlara yönelik her türlü şiddette, cübbelerini ilikleyip o imzayı atan parmakların izi olacak. Ama az kaldı. Biz geleceğiz ve İstanbul Sözleşmesi yeniden yaşatacak” ifadelerini kullandı.
‘İtiraz edeceğiz’
CHP Kadın Kolları Genel Başkanı Aylin Nazlıaka, yaptığı açıklamada, “Danıştay’ın İdari Dava Daireleri Genel Kurulu’na başvurarak, karara itiraz edeceğiz” dedi. Türkiye Barolar Birliği Başkanı Erinç Sağkan da Milliyet’e yaptığı değerlendirmede “TBMM tarafından anayasanın 90. maddesi kapsamında çıkarılan uygun bulma kanununa bağlı olarak milletler arası anlaşmalar anayasamız gereğince kanun hükmündedir. Bu anlaşmaların fesih edilmesi de cumhurbaşkanının yürütme yetkisinde değil, Meclis’in yasama yetkisindedir” ifadelerini kullandı. l ANKARA Milliyet