NASA‘nın uzayın derinliklerindeki bir asteroitten aldığı ilk örnekler, bilim dünyası için tarihi bir ilke imza atarak Dünya’ya, yeryüzüne güvenli bir şekilde indirildi. ABD Ordusu’nun kurak Utah çölündeki Dugway Deneme Alanı’nda sabah saatlerinde gerçekleştirilen operasyonda, NASA ve ABD Hava Kuvvetleri ekipleri, ajansın 2020’de OSIRIS-REx uzay aracı tarafından alınan Bennu asteroidi örneklerini içeren bir uzay kapsülünü başarıyla yeryüzüne indirdi. Tarihi başarı
Bennu‘ya ulaşmak için 6,2 milyar kilometreden fazla yol kat ettikten sonra eve dönüş yolculuğu yapan OSIRIS-REx sondası bu sabah Dünya’nın yaklaşık 101.000 km üzerindeyken taşıdığı numuneleri serbest bıraktı. Kapsül, Bennu’dan alınan ve bilim insanlarının Dünya’daki yaşamın kökenleri ve Güneş Sistemi’nin ilk günlerine ilişkin en can alıcı sorularından bazılarının yanıtlanmasına yardımcı olabilecek 250 gram kaya parçacığı ve diğer materyalleri içeriyor.
NASA, kapsülün inişini canlı yayınla birlikte milyonlara sundu. Ajans, kapsülün inişini, “Bilim için iniş! Tarihte ilk kez bu tür bir nesneden eve güzel şeyler getirdik. Artık hepimiz rahat bir nefes alıyoruz.” ifadeleriyle duyurdu.
OSIRIS-REx kapsülü 43,450 km/s hıza ulaştı ve Dünya atmosferinde alçalırken ısı kalkanı 2,900 dereceye kadar yüksek sıcaklıklara maruz kaldı. Kapsül ana paraşütünü beklenenden dört kat daha yüksekte, yani yaklaşık 20.000 feet yükseklikte açtı ancak iniş sorunsuz geçti. Yere indikten sonra kapsül ve çevresi, OSIRIS-REx ekip üyeleri ve kurtarma personelinin kapsüle yaklaşması ve incelemesinin güvenli olduğundan emin olmak için incelendi. Kurtarma ekipleri tarafından yapılan ilk incelemede kapsülün sağlam olduğu ve iniş sırasında herhangi bir hasar almadığı tespit edildi.
Şimdi ne olacak?
Kapsül buradan uzun bir hat aracılığıyla bir helikoptere bağlanacak ve ABD Ordusu’nun Dugway Deneme Alanı‘nda kurulan geçici izole bir odaya taşınacak. Kapsül, tesis içinde emniyete alındıktan sonra en erken 26 Eylül Salı günü açılacak ve içinde Bennu asteroidinin değerli örneğinin bulunduğu kutu bir kez daha nakil için hazırlanacak. Asteroid materyali daha sonra bir uçağa yüklenerek NASA’nın Johnson Uzay Merkezi‘ne (JSC) götürülecek ve burada ajansın Astromateryal Araştırma ve Keşif Bilimi (ARES) bölümü tarafından yeni inşa edilen bir tesis onu bekliyor olacak. Numune buradan farklı bilimsel kurumlar ve dünya uzay ajansları arasında paylaşılacak. NASA numunenin yüzde 70’ini JSC’de tutacak ve burada yıllarca analiz edecek. Diğer yüzde 25‘lik kısım ise 35 farklı tesiste 200’den fazla bilim insanı arasında paylaştırılacak. Yüzde 4’ü Kanada Uzay Ajansı’na, yüzde 0,5‘i de Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı‘na (JAXA) verilecek.
OSIRIS-REx, NASA’nın bir asteroit örneği toplayan ilk aracı olsa da JAXA‘nın (Japonya Uzay Araştırma Ajansı) bu tür iki görevi bulunuyor. JAXA’nın Hayabusa 1’i asteroit Itokawa’dan malzeme toplayıp 2010’da geri göndermiş, Hayabusa 2 ise 2020’de asteroit Ryugu’dan örnek almıştı. 1 milyar dolarlık OSIRIS-REx görevi 2016’da fırlatıldı, 2018’de Bennu’ya ulaştı ve 2020’de asteroitten örnekler topladı.