Türkiye ekonomisinin 3 yıllık yol haritası niteliğindeki 2022-2024 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program’a, (OVP) dünyada pek çok ülkede yıllardır uygulanan artan yaşlı nüfusa yönelik “tamamlayıcı uzun süreli bakım sigortası” hayata geçirilecek.
Uzun süreli bakım sigortası bireyin günlük aktivitelerine yardımcı olan giyinme yıkanma tuvalete ihtiyacını giderme, yeme içme gibi hizmetleri de içeren; bireyin bakımını evde hastanede sağlık bakım evinde hemşire desteği ile kendi evinde sağlayan bir bakım sigortası. Sağlık bakımı hizmetleri, “tıbbi tedavi ve iyileştirme”yi kapsarken, uzun dönemli bakım ise “insanların ihtiyaçlarına göre günlük faaliyetlerinde onlara yardımcı olarak kendi hayatlarını mümkün olduğunca bağımsız bir şekilde yaşayabilmelerini desteklemeyi” amaçlıyor. TBMM’de geçen yasama yılında oluşturulan Yaşlıların Sorunlarını Araştırma Komisyonu raporunda da, nüfusun yaşlanması, değişen aile yapısım, kaliteli ve erişelibelir uzun dönemli bakım hizmeti konusuna ayrı bir başlık açılmış, bu çerçevede dünya örnekleri ele alınmıştı.
Türkiye modeli
Komisyon, raporunda konuyla ilgili şu öneriler yer aldı:
“Yaşlı nüfus oranı yüksek olan ülkelerde uygulanmaya başlanmış olan “uzun süreli bakım sigorta sistemi” için çalışmalar yapılmalıdır. 2030 ve 2040 yaşlı nüfus projeksiyonları dikkate alınarak, “uzun süreli bakım sigorta sistemi” için sosyal tarafların da iştirak edeceği bir çalışma ile ülkemize en uygun model üzerinde çalışılmalıdır”
Dünya örnekleri
Rapora göre, dünyada kamu ve özel sektör finansmanı arasında denge ve risk paylaşımı açısından uzun dönemli bakım hizmetlerinin finansmanı, cepten ödeme, özel sigorta, vergi tabanlı veya sosyal sigorta yöntemleriyle sağlanabiliyor. Uzun dönemli bakımın finansmanında kamunun yer aldığı durumlarda kamusal finansman, genel olarak, vergi tabanlı, sosyal sigorta veya her ikisinin bir birleşiminden (karma) sağlanıyor.
Almanya uzun dönemli bakım açısından zorunlu özel sigortanın uygulandığı ülke örneği olurken, tamamlayıcı veya kamu sistemlerine ikame olarak gönüllü özel sigortanın uygulandığı ülke örnekleri Amerika, Fransa ve İspanya şeklinde sıralanıyor. Uzun dönemli bakımı içeren özel grup sigortaları Avusturya, Amerika ve Japonya’da bulunuyor.
Japonya’da 1 Nisan 2000 tarihinde uzun dönem bakım sigortası zorunlu hale getirildi.