Dünyanın önde gelen hisse senedi piyasalarında önceki gün satış dalgası yaşandı. Bunun fitilini ateşleyen, Çin’in kamu kurumlarında iPhone kullanımını yasaklamasının ardından Apple hisselerinde meydana gelen değer kaybı oldu. Bu süreçte İstanbul Borsası ise pozitif ayrıştı. BIST 100 Endeksi’nin, Apple kaynaklı genel satış dalgasından etkilenmemesinin, iki nedeni bulunuyor. Bunlardan ilki yeni ekonomi yönetiminin aldığı kararlarla piyasaya güvenin artması. Nitekim bu, yabancı girişiyle de kendini gösteriyor. Bu hafta içinde açıklanan Orta Vadeli Program’ın da (OVP) güveni perçinlediği belirtiliyor. Son dönemde artan halka arzlara gelen talebin taze parayı Borsa İstanbul’a taşıması da BIST 100 Endeksi’nin pozitif ayrışmasında etkili oluyor. OVP’nin açıklanmasından sonra yabancı yatırım kuruluşları, müşterilerine Türk piyasasına ilişkin olumlu tavsiyeler vermeye başladılar. Bunlardan biri olan JP Morgan, Türk Lirası’nda sınırlı hacimde uzun pozisyon tavsiyesinde bulundu.
‘REFORM İVMESİ CANLANACAK’
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Dünya Bankası’nın Türkiye’ye yönelik pozisyonunu önemli ölçüde artırma kararının orta vadeli ekonomik programın onay görmesi anlamına geldiğini belirtti. Sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Dünya Bankası’nın Türkiye’nin kamu ve özel sektörüne yönelik finansmanını önümüzdeki üç yıl içinde iki kattan fazla artırarak 35 milyar dolara çıkarmayı planladığını hatırlatan Şimşek, Dünya Bankası’nın değerli ortaklığını ve Türkiye’nin ekonomik kalkınmasına yönelik güçlü taahhüdünü takdirle karşıladıklarını söyledi.
Birleşik Arap Emirlikleri’nin 51 milyar dolarlık taahhüdünün de altını çizen Şimşek, böylesine önemli bir dış kaynağın varlığının programın başarılı bir şekilde yürütülmesini desteklediğini ifade etti. Şimşek paylaşımında, “Orta vadeli ekonomik programımız (iyi ayarlanmış para, maliye ve yapısal politikalar yoluyla) makroekonomik ve finansal istikrarı sağlamayı, kapsayıcı ve sürdürülebilir büyümeyi teşvik etmeyi ve deprem sonrası yeniden yapılanmayı başarıyla tamamlamayı amaçlıyor. Program, verimliliği artırmak için reform ivmesini yeniden canlandırmaya odaklandı” ifadelerini kullandı.
FİTCH GÖRÜNÜMÜ DURAĞANA ÇEVİRDİ
Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’nin kredi notunu ‘B’ olarak teyit etti, görünümünü ‘negatif’ten ‘durağan’a revize etti. Fitch, açıklamada “Görünümün ‘durağan’a revize edilmesi, kısa vadeli makro-finansal istikrar risklerini azaltan ve ödemeler dengesi baskılarını hafifleten daha geleneksel ve tutarlı bir politika karışımına dönüşü yansıtıyor. TCMB’nin politika faizini 2023 yılı sonuna kadar yüzde 35’e çıkaracağını ve 2024’te de bu seviyede kalacağını tahmin etsek de, para politikası sıkılaştırmasının gelecekteki hızı ve süresi konusunda yüksek düzeyde belirsizlik mevcut” ifadelerini kullandı.
APPLE’IN DEĞERİ 2 GÜNDE 200 MİLYAR DOLAR ERİDİ
Apple’ın iPhone 15’i tanıtmasına günler kala Çin hükümetinin aldığı kararla borsada adeta çakıldı. ABD’nin geçen yıl aldığı Huawei yasağına karşı Pekin yönetiminin devlet kurumlarında iPhone kullanımını yasaklamasının ardından Apple’ın piyasa değeri iki günde 200 milyar dolar düştü. Apple’ın hisseleri yüzde 6 değer kaybederken, şirketin piyasa değeri de 2 trilyon doların altına geriledi.
Apple’ın Çin’deki akıllı telefon pazarında yüzde 22’lik payı var. Üretiminin büyük bir bölümü Çin’de gerçekleşen Apple, gelirinin yüzde 19’unu Çin pazarından sağlıyor.
Çin hükümeti, merkezi hükümet kurumlarında ve bağlı kuruluşlarda çalışanlara, iPhone ve diğer yabancı markalı akıllı telefonları iş için kullanmamaları talimatını verdi. Bank of America’nın tahminlerine göre, eğer bu yasak uygulanırsa Apple’ın yıllık iPhone satışları 5-10 milyon adet düşebilir.
Telefon savaşları tırmanmadan önce analistler, iPhone 15’in piyasaya sürülmesinin Apple’ı ilk kez hacim açısından dünyanın en büyük akıllı telefon üreticisi olma noktasına getireceğini tahmin ediyorlardı. CCS Insight analisti Ben Wood, “On yıl önce Apple’ın Samsung’la en üst sırayı alması düşünülemez görünüyordu, ancak bu dönüm noktasının eşiğinde olabiliriz” dedi.
FT: YABANCILAR ÇEKİME KAPILDI
Dünyanın en saygın ekonomi gazetelerinden Financial Times, ekonomi politikalarındaki değişiklikliğin yabancı yatırımcıları yeniden Türk piyasalarına çektiğini yazdı. Gazetenin haberine göre yabancı yatırımcılar, Yapı Kredi ve VakıfBank’ın tahvil ihraçları ve Ebebek halka arzına da yoğun ilgi gösterdi. FT’nin haberinde şu ifadelere yer verdi:
“Banka tahvilleri ve Ebebek’in halka arzı son yıllarda Türkiye’den ayrılan yabancı yatırımcıların yeni ekonomi politikalarla birlikte piyasaları test etmeye istekli olduğunu gösteriyor. VakıfBank ve Yapı Kredi, dolar cinsinden tahvillerde toplam 1.3 milyar dolarlık başarılı bir satış gerçekleştirirken, bebek ürünleri perakendecisi Ebebek 70 milyon dolarlık ilk halka arzı için iki düzine yabancı kurumsal yatırımcının ilgisini çekti.”
OLUMLU DEĞİŞİM
Financial Times’a konuşan HSBC Türkiye Genel Müdürü Selim Kervancı, “Son aylarda uluslararası yatırımcıların Türk sermaye piyasalarına olan ilgisinde gözle görülür ve olumlu bir değişim yaşandı. Bu ilgi, İngiltere, Avrupa, ABD ve Orta Doğu’dan gelen ve Türkiye’yi bir yatırım destinasyonu olarak yeniden değerlendiren taleple geniş bir tabana yayılıyor” ifadelerini kullandı.
AĞUSTOSTA ENFLASYONU SADECE BIST 100 YENDİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ağustos ayında en yüksek reel getiri sağlayan finansal yatırım aracının BIST 100 Endeksi olduğunu açıkladı. TÜİK’in, Ağustos 2023 dönemine ilişkin finansal yatırım araçlarının reel getiri oranları açıklamasına göre, BIST 100 Endeksi yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde yüzde 10.56, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise yüzde 7.32 getiri sağladı. TÜFE ile indirgendiğinde dolar yüzde 6.73, mevduat faizi (brüt) yüzde 6.78, külçe altın yüzde 7.17, euro yüzde 7.96 ve devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) yüzde 13.06 kaybettirdi.