İngiltere’de Hava Trafik Kontrol Sistemi’nde pazartesi günü yaşanan teknik arıza havacılık sistemini neredeyse felce uğrattı. Sadece pazartesi günü İngiltere’den 790 uçuş, yurt dışından da 785 uçuş iptal edildi. Bu bütün uçuşların yüzde 27’sine denk geliyor. Dün de 300’den fazla uçuş iptal edildi. Aksamalardan Türkiye’deki uçuşlar da etkilendi. En çok iptalin yaşandığı havaalanları Heathrow, Gatwick ve Manchester olurken İngiltere Ulaştırma Bakanı Mark Harper, kalkış yapamayan uçaklardan dolayı gecikmelerin önümüzdeki günlerde devam edeceğini söyledi. Ancak İngiliz basını gecikmelerin iki hafta sürebileceği uyarısında bulundu. The Sun gazetesi İngiltere dışında tatilde olan 200 bin İngiliz vatandaşının ülkesine dönebilmek için en erken uçağın önümüzdeki hafta sonunda olduğunu, 2 hafta ekstradan beklemek durumunda kalabileceklerini yazdı.
İngiliz havacılık otoriteleri ise mağdur olan yolcular için hiçbir ödeme yapmayacaklarını açıkladı. Yurt dışında uçuş sırası bekleyen İngiliz aileler perişan oldu. Havaalanlarındaki banklarda uyumaya çalışan yolcuların ne kalacak yer ne de beslenme ihtiyacı karşılandı. Binlerce İngiliz havaalanlarında uçuş sırasının kendilerine gelmesini beklerken, otelde beklemek isteyenlerin ise 4 bin sterline varan ekstra harcama yapmak zorunda kalabileceğine dikkat çekildi.
İngiliz basını Ulusal Havacılık Hizmetleri (NATS) Genel Müdürü Martin Rolfe’nin uçak kabusu yaşanırken maaşını ikiye katlayarak yıllık 1.3 milyon sterline yükselttiğine dikkat çekti.
Bu gelişmeler üzerine İngiliz hükümeti hava trafik kontrol sistemini yeniden gözden geçirmek için çalışmalara başladı. Ulaştırma Bakanı Mark Harper, son 20 yılda yaşanan en büyük havacılık arızası nedeniyle bağımsız bir soruşturma yürütüleceğini ifade etti.
Ocak 2023’te de ABD Sivil Havacılık Dairesi, hava trafik kontrol sistemi NOTAMS’daki teknik arıza sebebiyle tüm iç hat uçuşlarını durdurduğunu duyurmuştu. ABD Sivil Havacılık Dairesi, personelin birincil veri tabanı ile yedek veri tabanı arasındaki senkronizasyonu düzeltmek için çalışırken yanlışlıkla dosyaları sildiğini, bu nedenle sistemin arıza verdiğini açıklamıştı.
Zarar 100 milyon sterlin
İngiltere’de son 20 yılın en büyük havacılık kaosunun ekonomik faturası da yavaş yavaş ortaya çıkmaya başladı. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği, sadece pazartesi günü yaşanan iptallerin havacılık şirketlerine 100 milyon sterlin’e (yaklaşık 3.39 milyar TL) mal olacağını açıkladı.
Türkiye de etkilendi
Bayrama denk gelen havayolu krizi İngiliz ailelerin yaz tatillerinden dönüşüne denk gelmişti. Türkiye’den de özellikle Ankara Antlaşması ile İngiltere’ye giden aileler de uçuş iptallerinden etkilenecek. İki yıl önce İngiltere’ye taşınan Handan Sola, “Uçağımız 3 Eylül’de ancak gecikmeden etkileneceğimiz söylendi. 6 Eylül’de oğlum okula başlayacak. Umarım biz gidene kadar düzelir” dedi. 4 Eylül’de Londra’ya bilet alan Janberk Ersan da, “Okul konusunda da İngilizler çok katı, gecikme sorun olabilir. Gitmeden iş toplantılarımı ayarlamıştım ama ertelemek zorunda kalacağım” dedi.