DUYGU ERDOĞAN – Yasaklama bilgisi ihracat birliklerine önce sözlü olarak iletilirken, Ticaret Bakanlığı’nın resmi açıklaması da kamuoyu ile paylaşıldı. Buna göre 1 Ağustos-31 Ekim tarihleri arasında 3 ay süre ile dökme ve varilli zeytinyağı ihracatı durduruldu. Karar, dün gece 00.00 itibarıyla uygulamaya başlanırken yeni hasat sezonu olan kasıma kadar yürürlükte olaca. İhracatçıların ilettikleri bilgilere göre henüz limana yanaşan gemilere yüklenen zeytinyağları bile gönderilemedi. Geçen ay Resmi Gazete’de yayımlanan karar ile her türlü dökme ve varilli zeytinyağı ihracatında kilogram başına 20 cent karşılığı Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu kesintisi yapılmaya başlanmıştı. Bunun ardından ‘yasaklama’ konusunda endişeleri artan zeytinyağı ihracatçıları, bu konuda mevcut pazarlarını kaybetme ve iş ortaklarına karşı sözlerini yerine getiremeyecek olmalarının, ülke adına büyük bir imaj sorunu teşkil edeceğini vurgulamıştı.
Yasaklama karanının gerekçesi olarak iç piyasada yükselen zeytinyağı fiyatları karşısında tüketicinin yağa erişiminin kolaylaştırılmasının hedeflendiği olduğu biliniyor. Zeytinyağı ihracatı Mart ve Temmuz 2022 arasında da kısıtlanmıştı. Bu dönemde de ihracatçılar, pazar ve iş sözleşmesi kayıpları yaşadıklarını dile getirmişlerdi.
‘Fırsatı geri çevirdik’
İspanya, Yunanistan ve İtalya’daki kuraklık nedeniyle geçen sezon rekor seviyelerde ihracat yapan Türkiye, bu yıl da dünya piyasalarında öne çıkıyordu. Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Davut Er, Türk ihracatçısının yakaladığı fırsatı bu yasaklarla geri çevirmek zorunda kaldığını söyledi. Şimdiye kadar 140 bin ton zeytinyağı ihracatı yapıldığını anlatan Er, iç piyasada da 130 bin ton yağ olduğunu, stok sorunu bulunmadığını vurguladı. Yapılan ihracatta yüzde 75’inin dökme ve varilli zeytinyağı olduğunu ifade eden Er, “Üretici yıllar sonra ürününden para kazanmaya başlamıştı. Daha önce 2 kere yasaklandı, iç tüketim yüzde 5 bile artmadı. Yine aynı insanlar tüketti” dedi.