Çiğdem Yılmaz – Üretmek çok zor ve maliyetli ama tüketmek çok kolay. Dünyanın gıda üretiminde sıkıntı yaşadığı bir devirde çöpe atmak ise en büyük sorun. Türkiye’de yılda ortalama 20 milyon ton gıdanın israf edildiği belirtiliyor. Gıda israfındaki suçluların başındaysa “serpme kahvaltı” bulunuyor. Sadece serpme kahvaltılardaki israf nedeniyle yılda ortalama 100 milyar lira çöpe atılmış oluyor. Peki, onlarca çeşidin yer aldığı bu kahvaltı masalarındaki tüm ürünler tüketiliyor mu? Restoranlar serpme kahvaltıdan vazgeçiyor mu?
İsrafın önüne geçmek için neler yapmak gerekli? Milliyet, serpme kahvaltı tartışmasını başlatıyor.
55 çeşit 500 TL
Restoranların serpme kahvaltı menülerine baktığımızda, fiyatların değişken olduğunu görüyoruz. Tabii burada menünün genişliğine göre fiyat artışı söz konusu. Kaşıbeyaz restoranlarında tek kişilik serpme kahvaltının fiyatı 500 TL. Restoran yetkilileri, 55 çeşidin bulunduğu kahvaltı menüsünün gelen müşteriler tarafından genelde tüketildiğini, kalan ürünlerin ise hayvan barınaklarına verildiğini söyledi. Kaşıbeyaz’ın serpme kahvaltısında süzme mercimek, kelle paça, beyran, sigara böreği, gözleme, beyaz ekmek, kepek ekmeği, simit, fırın sütlaç, sınırsız çay, nescafe, Türk kahvesi de bulunuyor.
‘Çok atıyorduk seçmeliye geçtik’
Fatih’te bulunan Al Khayma Lounge’de 35 çeşit serpme kahvaltı bir ay öncesine kadar kişi başı 390 TL’ydi. Ancak işletme çok fazla israf olduğu için geçen ay serpme kahvaltı yerine seçme kahvaltıya geçti. İşletme sahibi, “Servis ettiğimiz bir ürünü ikinci kez başkasına servis etme durumumuz olmadığı için çöpe çok fazla ürün atıyorduk. Biz de bunu engellemek için seçmeli kahvaltıya geçtik. Tamam parasını veriyorlardı ama yemiyorlardı” dedi.
‘Yemedikleriniz bile getiriliyor’
Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Genel Başkanı Ramazan Bingöl: “Mesela siz şeker hastasısınız. Size verilen 3-4, belki de 10 çeşit reçel çöp oluyor. Diyelim ki, yumurta alerjiniz var, o da çöpe atılıyor. 100 bin restoranda ikişer yumurta çöpe gitse 200 bin yumurta eder. Beş arkadaşınızla serpme kahvaltı yapan yere gidiyorsunuz. Diyorsunuz ki, ‘Biz dört kişilik kahvaltı istiyoruz, bir arkadaşımız tok’. Ama birçok yer kabul etmiyor ve kaç kişi varsa o kadar kahvaltı getiriyor. Gidenlerin arasında şeker hastası olan var, diyet yapan, şarküteri yemeyen, alerjisi olan var. Bunları yemeseniz bile serpme kahvaltıda bunlar da geliyor, haliyle yemiyorsunuz ve çöp oluyor. Siz de yemediğinizi ödemiş oluyorsunuz. Serpme kahvaltının yıllık zararı ortalama 100 milyar lirayı buluyor!”
‘Seçmeli israfı önler’
İsrafı önlemek için kendi restoranlarında seçmeli kahvaltıya geçtiğini söyleyen Bingöl, “Buna diğer restoranların da geçmesinde fayda var. Seçmeli kahvaltı israfı önlüyor. Neyi yiyorsanız sadece onu alıp parasını ödüyorsunuz. İsraf, bereket, müşteri memnuniyeti ve sağlık açısından da seçmeli kahvaltı daha doğru. Çünkü gereğinden fazla israf var. Kalanları hayvanlara veriyorsun ama hayvanlar da hepsini yemiyor” dedi.