ALEYNA SEVİM/İSTANBUL- Sivas’ta bu yıl kene ısırması sonucu ortaya çıkan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı nedeniyle ölenlerin sayısı 3’e yükseldi. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu, Kurban Bayramı’nda hayvanlarla temasın artacağına dikkat çekerek, keneler konusunda şu uyarılarda bulundu:
Hayvanlarla temasa dikkat
“Kenelerle teması minimuma indirmek için hayvanların kesimi sırasında çıplak elle temas etmemek ve mutlaka önlük giymek gerekiyor. Kene açısından risk grubu çiftçiler, veterinerler, kasaplar, mezbaha çalışanları ve sağlık çalışanlarıdır. Bir de outdoor aktivite için dağ taş gezen, tırmanış yapan insanlar keneler açısından daha riskli. Önlem için de mutlaka kırsala giderken kapalı kıyafetler giyilmesi lazım. Sahaya çıkıldığında döner dönmez duş alınmalı. Duş, keneleri uzaklaştırabilir. Hem de vücutlarını kene açısından kontrol etmeleri gerekir. Vücutta kene görüldüğünde de çok dikkatli olmak gerekiyor. Keneyi kişiler kendileri çıkarabilirler ama ezme şeklinde değil. Direkt çıkartmaları lazım ama çıplak elle kesinlikle dokunmamalılar. Bazı bölgelerde çıtlatma diyorlar. Keneleri elle eziyorlar. O da hiç uygun değil.”
8 saat çok önemli
Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Vedat Turhan da KKKA hastalığını yaklaşık 20 yıldır giderek artan vaka sayısıyla halk sağlığını tehdit ettiğine dikkat çekerek, ısırma sonrası yapılması gerekenleri aktardı: “Kene ısırığı sonrası 3-4 günlük kuluçka süresini takiben hastalık ortaya çıkabiliyor. Kenenin vücutta kaldığı süre de önemli. Çünkü kenedeki virüsün kişiye geçirmesi yaklaşık 8 saat gibi bir süre geçmesi gerekiyor. Bu süre geçmeden keneyi çıkarmak yararımıza olacaktır. Kenenin 8 saat ya da daha fazla kalması durumunda vücuttan aşırı kan emmesi sonucunda kusma vb. aktiviteyle gibi mide bağırsak sisteminde taşımakta olduğu bu virüsü kişiye aktarma olasılı artıyor. Eğer vücutta kene varsa bunu uzaklaştırmak için hemen bir sağlık kuruluşuna gidilmeli. Böyle bir imkân yoksa kişinin kendisi keneyi en kısa sürede çıkarmalı. Bu noktada elimizde eldiven vb. şey giyerek ya da koruyucu bir kılıf takarak keneyi vücuttan en kısa sürede uzaklaştırmakta fayda var. Keneyi tutarken bir pens gibi bir şeyle kenenin baş kısmından kavrayacak şekilde bir yay çizerek keneyi vücuttan uzaklaştırmakta fayda var.
Riskli bölgeler
Risk haritası içerisinde yer alan Karadeniz bölgesi İç Anadolu’nun kuzeyi ve hiper endemik bölge olarak tabir edilen Sivas, Çorum, Tokat, Yozgat, Erzurum, Gümüşhane ve bu bölgelere yakın diğer illerimizde ikamet eden kişiler bu hastalık açısından risk altındadırlar. Bu tür riski barındıran kişilerin uzun kollu giysiler giymeleri, pantolon giymeleri, bu alanlarda dolaşırken pantolonlarını çoraplarının içerisine koymaları, kene kovucu diye tabir ettiğimiz ilaçları kullanmaları açık renkli elbiseler giyerek herhangi bir kene maruziyeti durumunda erken fark edilmesi açısından giyilmeli. Bu tür yerlere gidildiğinde akşam eve gelince duş alınmalı ve vücut bölgeleri kene açısından kontrol edilmeli.”