Sayısız bilim kurgu filminde Ay ve Mars’ta devasa üstler ve hatta şehirler gördük. Bunlar göz kamaştırıcı olsa da gerçek dünyada bir Ay üssü inşa etmek son derece zorlu bir iş. Bununla birlikte, Ay’da uzun vadeli bir insan varlığı kurma hayali son yıllarda ivmelenmiş durumda. Özellikle NASA ve ortakları Artemis programı ile bunun en somut adımlarını atmaya hazırlanıyor. Bu vizyonu gerçekleştirme çabalarının bir parçası olarak, çok çeşitli alanlardan uzay uzmanları bu hafta Washington’da, kar amacı gütmeyen Explore Mars tarafından düzenlenen ve insanlı uzay araştırmaları için gerçekleştirilen yıllık bir konferans olan 2023 Humans to Mars Summit (H2M) için bir araya geldi. Konferansın adı Kızıl Gezegen olsa da, panellerin birçoğu NASA ve diğerleri tarafından Mars’a açılan bir kapı olarak görülen Ay özelinde gerçekleşti.
Halihazırda uzay, Ay ve Mars’ta devlet kurumları hâkim konumda ancak özel uzay şirketleri Ay’da altyapı inşa etmek için giderek daha fazla kendi stratejilerini geliştiriyor. Örneğin, Çarşamba günü düzenlenen “Ay ve Mars’ta İnşaat Mühendisliği ve İnşaat” başlıklı H2M panelinde ICON ve Astroport şirketlerinin Ay yüzeyinde yollar, fırlatma rampaları ve diğer binalar inşa etme planları sergilendi.
Yollar ve binalarda 3D baskı
ICON firmasında bina tasarımı ve performansından sorumlu başkan yardımcısı olarak görev yapan Melodie Yasher, şirketinin 3D baskı ve eklemeli üretim teknolojilerine dayalı Ay altyapısı vizyonunun ön gösterimini yaptı. ICON halihazırda 3D baskı ile Dünya’da bir dizi ev ve bina inşa etti ve nihayetinde NASA’nın desteğiyle işlerini Ay’a genişletmeyi hedefliyor.
Yashar sunumunda “Ay’da ve nihayetinde Mars’ta yüzey altyapısı oluşturmak için eklemeli üretim teknolojilerini nasıl kullanabileceğimizi ve bunlardan nasıl yararlanabileceğimizi düşünüyoruz. Öncelikle iniş pistleri ve yollar gibi yatay yapı unsurlarını nasıl oluşturabileceğimizi araştırıyoruz ve nihayetinde ‘basınçsız yapılar ve nihayetinde basınçlı ve insan yerleşimi için onaylanmış habitatlar’ gibi dikey yapı unsurlarını nasıl geliştirebileceğimizi araştırıyoruz” dedi. ICON, regolit olarak bilinen Ay toprağını, tek bir robotik 3D baskı sistemi ile Ay’da çok çeşitli altyapı projeleri üretmek için bir kaynak olarak kullanmayı planlıyor. Şirket 2022 yılında, Ay’da inşaat tekniklerini geliştirmek için NASA‘dan 57,2 milyon dolarlık bir sözleşme imzaladı. ICON ayrıca NASA’nın Johnson Uzay Merkezi’nde Mars Dune Alpha adlı bir habitatın 3D baskısını yaptı. Gelecek ay, dört gönüllüden oluşan bir grup simüle edilmiş Mars üssüne taşınacak ve bütün bir yıl boyunca orada yaşayacak.
Ay tuğlası: Lunatron
Aynı panelde XArc Exploration Architecture Corporation’ın kurucusu ve CEO’su Sam Ximenes de XArc’ın yan kuruluşu Astroport‘ta geliştirilmekte olan Ay teknolojilerinden söz etti. Astroport, Lunatron adını verdikleri Ay toprağından imal edilebilen bir tuğla geliştiriyor. Bu tuğlalar temel yapı malzemesi olarak kullanılacak. En azından firmanın hedefi bu yönde. Ximenes’e göre halihazırda ay tuğlasını boşlukta imal edebiliyorlar. Firma şimdilerde Texas Üniversitesi ile birlikte Ay regolitini eritip katılaştırarak tuğlaya dönüştürecek şekilde ısıtan bir indüksiyon fırını üzerinde çalışıyor.
Elbette yapılan sunumlar tamamlanmış ve kanıtlanmış ürünlere ait değil. Humans to Mars Summit’te gösterilen çoğu teknoloji geliştirme aşamasında. Ay ve Mars, bu teknolojileri temel alan ürünlerle hedeflenen üslere sahip olacak ancak bu işlem onlarca yıl alabilir.