ASLIHAN ALTAY KARATAŞ/ANKARA- Cumhuriyetin 100. yılından itibaren 5 yıl boyunca görev yapacak 13. Cumhurbaşkanı seçimi nefes nefese geçti. Dün yapılan cumhurbaşkanı seçiminin ilk turunda üç aday da seçilmek için yeterli oy sayısı olan yüzde 50 artı 1 oya ulaşamadı. YSK’nın açıklamasına göre saat 02.25’e göre, Cumhur İttifakı’nın adayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yüzde 49.49, Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu ise yüzde 44.79 oy aldı. Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) açıkladığı seçim takvimine göre ikinci tur 28 Mayıs’ta yapılacak.
Recep Tayyip Erdoğan
Cumhurbaşkanı Erdoğan dün İstanbul’da oyunu kullandıktan sonra Kısıklı’daki evine geçerek seçim sonuçlarını bir süre buradan takip etti. Erdoğan, akşam saatlerinde Ankara’ya hareket ederek AK Parti Genel Merkezi’ne gitti. Sandıklar kapandıktan sonra AK Parti Genel Merkezi, partililerin akınına uğradı. Binlerce partili Erdoğan’ın balkon konuşmasını büyük coşkuyla bekledi.
Kemal Kılıçdaroğlu
Sinan Oğan
İkinci tur
Seçime son bir hafta kalan yapılan anketlerde Cumhur İttifakı adayı Erdoğan ile Millet İttifakı adayı Kılıçdaroğlu’nun oy oranlarının birbirine yakın olması, seçimin ikinci tura kalması ihtimalini artırmıştı. Saat 02.25 itibarıyla Erdoğan seçimde yüzde 49,49’luk oranla 25 milyondan fazla oy aldı. Kılıçdaroğlu ise yüzde 44,79’luk oranla 22 milyonu aşkın oy toplayarak ikinci sıraya yerleşti. Erdoğan, en yakın rakibi Kılıçdaroğlu’na yaklaşık 5 puan fark attı.
Erdoğan’dan oy kaybı
Partisi yüzde 35,8 oy alırken, Erdoğan Cumhurbaşkanlığı seçiminde AK Parti’yi yaklaşık 14 puan geride bıraktı. 14 Mayıs seçiminde yaklaşık 25 milyon oy alan Erdoğan, ekonomik kriz ve depremlerin de etkisiyle 2018 seçimlerine göre yaklaşık 1,3 milyon oy kaybetti. Erdoğan, 2018’deki seçimde yurt içi ve yurt dışı toplam 26,3 milyon oy almıştı. 2018 seçiminde İstanbul ve Ankara’da en fazla oyu Erdoğan alırken, 14 Mayıs seçiminde bu iki büyükşehirde kazanan Kılıçdaroğlu oldu.
53 ilde birinci
2018 seçimini yüzde 52,59’luk oranla ilk turda kazanan Erdoğan, 14 Mayıs’ta bu başarıyı gösteremediği gibi illerdeki oy oranlarında da kayıp yaşadı. Erdoğan 2018 seçiminde 63 kentte birinci olmuş, en yüksek oy oranını yüzde 82,2 ile Bayburt’tan, en düşük oyu ise yüzde 18,7 ile Tunceli’den almıştı. 14 Mayıs’ta da Erdoğan’a en büyük desteği yine yüzde 78,8’lük oranla Bayburt verirken, 53 ilde birincilik ipini göğüsledi. Erdoğan, memleketi Rize’de de oy kaybederken, 2018’de aldığı yüzde 77,05’lik oy oranı yüzde 72,9’a düştü.
Kılıçdaroğlu Güneydoğu’da galip
Millet İttifakı adayı Kılıçdaroğlu, 2018’de Muharrem İnce’nin aldığı yüzde 30,64’lük oranı yüzde 44,49’a taşıdı.
HDP’nin destek verdiği Kılıçdaroğlu özellikle Güneydoğu Anadolu illerinde yarışın açık ara galibi oldu. Kılıçdaroğlu, memleketi Tunceli’de yüzde 80,2 oy alırken, Diyarbakır, Mardin, Batman, Siirt, Şırnak, Hakkari, Van, Muş, Bitlis, Ağrı, Iğdır, Kars ve Ardahan’da birinciliği kazandı. Kılıçdaroğlu toplam 28 ilde yarışı kazanırken, birinci olduğu diğer illerin daha önceki seçimlerde de başarılı olduğu Akdeniz ve Ege kıyıları ile Trakya’da yer alması dikkat çekti. Kılıçdaroğlu, yüzde 44,49’luk oy oranıyla, yüzde 24,8 oy atılan partisi CHP’den yaklaşık 20 puan fazla oy almış oldu.
Sinan Oğan’dan beklenmedik atak
ATA İttifakı’nın adayı Sinan Oğan ise yüzde 5,3’lük oy oranıyla beklentilerin üzerinde oy toplayarak sürpriz yaptı. Oğan, memleketi Iğdır dahil hiçbir ilde birinci olamadı. Oğan’ın yüzde 12 oy aldığı Iğdır’ın birincisi ise yüzde 62,3’lük oranla Kılıçdaroğlu oldu. Seçime 3 gün kala yarıştan çekilen Muharrem İnce ise yüzde 0.48 oyla dördüncü sırada yer aldı.
2018’de ne olmuştu?
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin 24 Haziran 2018’de yapılan ilk seçiminde, aralarında Meral Akşener ve Selahattin Demirtaş’ın da bulunduğu 6 aday yarışmıştı. Erdoğan 2018’de yüzde 52,59 oy oranıyla ilk turda seçilerek, yeni sistemin ilk Cumhurbaşkanı olmuştu. Yüzde 30,64 oy alan en yakın rakibi Millet İttifakı adayı Muharrem İnce’ye de yaklaşık 22 puan fark atmıştı.
