EREN KOCA/HABER MERKEZİ – Muğla’nın Fethiye ilçesinde 30 Nisan’da 2 ayrı yamaç paraşütü yere iniş sırasında çarpıştı. Olayda milli paraşütçü Orkut Baysal (30) hayatını kaybederken, 1’i İngiliz 2 kişi yaralandı. Antalya’nın Alanya ilçesinde de 23 Nisan’da eğitim uçuşu sırasında yamaç paraşütü denize düştü. Hastaneye kaldırılan kursiyerlerden Gülsüm Çelik (40) öldü, Sümeyye Al (26) ise yaralandı. Antalya’da 2 Mayıs’ta yamaç paraşütü yaparken kayalıklara düşen Polonyalı Pablo Wilks (40) helikopterle alınamayınca yaklaşık 10 saatlik çalışmanın ardından halatla deniz kıyısına indirilip, botla kurtarıldı. Yine Fethiye’de hava şartları paraşütçülere zor anlar yaşattı. Babadağ’dan önceki gün havalanan 16 paraşüt savruldu, 17 kişi hastanelik oldu. Tek başına uçuş yapan 2 pilota da 3.5 saat sonra ulaşılabildi.
‘Sistem revize edilmeli’
Milliyet, sık sık yaşanan bu kazaların nedenlerini Ölüdeniz Tandem Yamaç Paraşütü Pilotları Kooperatif Başkanı İbrahim Arıkan’a sordu. Arıkan, kazaların genellikle kişisel hatalardan kaynaklandığı belirtse de eğitimsiz pilotların bu kazalarda payının büyük olduğunu söylüyor:
“Maalesef Ölüdeniz’in en büyük sorunlarından biri her seviyeden yamaç paraşütü pilotunun kabul edilmesi. Özellikle yabancı pilotlar daha birkaç başlangıç uçuşu yaptıktan sonra hemen Ölüdeniz’e geliyor, seviyeleri ve tecrübeleri kesinlikle yeterli olmamasına rağmen para uğruna hepsi kabul ediliyor. Bu da kazalara sebep oluyor. Yamaç paraşütü milli sporcumuz olan Orkut Baysal’ın ölümüne sebep olan kişi de muhtemelen böyle acemi bir pilot çünkü iniş yaklaşmasını rüzgâra karşı yapması gerekirken arka rüzgârla iniş alanına yaklaşıp normal inişini gerçekleştirmek üzere olan tandem paraşüte son 20 m yükseklikte çarpıyor ve o şekilde düşme ve ölüm gerçekleşiyor. Pilot eğitimleri mesleğin cazip ve güzel para kazandırmasından dolayı son yıllarda yoğun talep alıyor, bu da eğitimlerin hızlandırılmış halde yapılmasına ve gerekli bilgi ve tecrübeden uzaklaşılmasına sebep oluyor. O sebeple tüm yamaç paraşütü eğitim sisteminin de acilen revize edilmesi gerekiyor.”
Yamaç paraşütü pilotu nasıl olunur?
Yamaç paraşütü eğitimleri Türk Hava Kurumu (THK) tarafından ya da THK’ya bağlı sportif havacılık kulüpleri tarafından veriliyor. Eğitimi alabilmek için 16 yaşından gün almak, en az 1.50 m, en fazla 2.00 m boyunda ve en az 45 kilo, en fazla 120 kilo ağırlığında olmak, en az ilköğretim mezunu olmak, sağlık yönünden uygun olmak, kondisyon ve fizik olarak spora uygun olmak gerekiyor. Yamaç paraşütü pilotluğu P1 seviyesinden başlayıp, P5 seviyesinde bitiyor. Ticari uçuş (tandem) yapmak isterseniz T1 ve T2 kurslarını da tamamlamanız gerekiyor.
Muğla, Fethiye’de Babadağ’dan 10’u tandem (ikili), 6’sı da single (tekli) uçuş yapan paraşütçü, fırtına ve sağanak yağmur nedeniyle bazıları ağaçlara asılı kaldı, bazıları dağ eteklerine, bazıları da Fethiye’nin farklı yerlerine savrulup, düştü. 3.5 saat çalışmayla kurtarıldılar.
Bir uçuşun ücreti 1200-1500 TL
Türkiye’de yamaç paraşütü en çok Babadağ/Fethiye, Munzur Dağları, Erzincan, Nemrut Dağı/Adıyaman, Asas Tepesi/ Kaş, Dinamit Tepesi, Pamukkale, Denizli, Uçmakdere/Tekirdağ’da yapılıyor. Uçuş ücreti ise 1200-1500 TL arasında değişiyor. Atlayış genel olarak en az 25 dakika, en fazla 35 dakika sürüyor.
430 tandem pilotu var, her yıl kazada 5 kişi ölüyor
Türkiye’de yamaç paraşütü uçuşunda her yıl 50 kaza yaşanıyor. Bu kazalardan ortalama 5 kişi hayatını kaybediyor. 430 tandem pilotu bu mesleği icra ediyor. Yılda 160 bin çift kişilik tandem turistik amaçlı uçuş yapılıyor. Yaklaşık 80 bin de yerli yabancı solo pilot eğitim ve eğlence amaçlı uçuş yapıyor. Özellikle son 5 yıl içinde bu sayılar artarak devam ediyor ve yakın zamanda sezon içinde 300 bin uçuş öngörülüyor.