Kısa bir süre önce onaylanan Avrupa Çip Yasası, bloğun yarı iletken tedarikini güvence altına almasına, kendi kendine yeterliliğini sağlamasına ve teknoloji konusunda ABD ve Asya ile rekabet etmesine yardımcı olmayı amaçlıyor. Yarı iletkenler, küresel bir kıtlığın büyük otomobil üreticileri ve elektronik üreticileri için tedarik sorunlarına yol açmasının ardından dünya hükümetleri için çetrefilli bir konu haline gelmişti. Alınan yeni kararlar kapsamında Avrupa, yabancı şirketlere bağımlılığını azaltmak için tedarik zincirini daha fazla kontrol etmeye çalışacak. Avrupa’dan ABD’ye yanıt
Avrupa Çip Yasası olarak adlandırılan girişim, bloğun teknoloji konusunda ABD ve Asya ile rekabet etmesine yardımcı olmayı, dünyadaki elektronik ürün ve cihazların arkasındaki kritik bir teknoloji parçası üzerinde kontrolü sağlamayı amaçlıyor. AB Parlamentosu ve 27 üye ülke Salı günü mevzuat üzerinde anlaşmaya vardı. Yapılan açıklamada, yeni kuralların AB’nin yarı iletkenlerdeki küresel pazar payını 2030 yılına kadar %10’dan %20’ye çıkarmayı hedeflediği belirtildi.
İsveç Enerji Bakanı Ebba Busch Salı günü yaptığı açıklamada, “Bu anlaşma, AB’nin çalkantılı zamanlarda dayanıklılığını güvence altına alırken yeşil ve dijital geçiş için büyük önem taşıyor. Yeni kurallar, kilit sektör olan yarı iletkenler alanında Avrupa için gerçek bir devrimi temsil ediyor.” dedi. Avrupa, yarı iletken yonga talebinin 2030‘a kadar ikiye katlanarak 1 trilyon dolar büyüklüğe ulaşacağını tahmin ediyor. 2021 yılında 1.1 trilyon adet mikroçip üretimi gerçekleştirildi ve AB‘nin bu üretimdeki payı yüzde 10 seviyesinde. Avrupa Çip Yasası’nda neler var?
Avrupa Çip Yasası, tedarik zincirlerini güvence altına almayı, gelecekte yarı iletken kıtlığını önlemeyi ve sektöre yatırımı teşvik etmeyi amaçlayan 43 milyar avroluk (47 milyar dolar) devasa bir kamu ve özel yatırım paketi olarak özetlenebilir. Çip Yasası’nın üç ana amacı bulunmakta:
- Büyük ölçekli kapasite ve inovasyon oluşturmak.
- AB’nin kendi kendine yeterli olmasını sağlamak.
- AB’yi gelecekteki olası tedarik zinciri krizlerine hazırlamak.
AB’nin yürütme organı Avrupa Komisyonu’ndan yapılan açıklamada, AB Çip Yasası’nın yenilikçi teknolojilerin sanayileşmesini teşvik etmek için 6.2 milyar avro yatırım yapılacak. Yasa kapsamında yeni tesis inşalarına da ciddi teşvikler sağlanacak. AB, bu yasanın hazırlandığını geçtiğimiz yıl duyurmuştu ve o zamandan bu yana yaklaşık 100 milyar avro seviyesinde kamu ve özel sektör yatırım taahhüdü kıtaya çekilmiş durumda.
Neden önemli?
Yarı iletkenler ve çipler, herhangi bir elektronik cihazın temel parçalarıdır. Akıllı telefonlardan otomobillere kadar her alanda, her cihazda kullanılıyorlar. Yarı iletkenler ve bunların arkasındaki Doğu Asya merkezli tedarik zincirinde pandemi döneminde yaşanan kriz, dünya genelinde ciddi etkilere sebep olmuştu. Bulunamayan ekran kartları, PS5 konsolları ve otomobillerin arkasında bu sorun yatmaktaydı.
Tayvanlı yarı iletken devi TSMC, açık ara en büyük mikroçip üreticisi konumunda ancak Çin ile Tayvan arasındaki gerilim olası bir tedarik krizine zemin hazırlayabilir. Dolayısıyla ABD’nin CHIPS Yasası ve AB Çip Yasası, bir daha böyle sorunların yaşanmaması için üretimi farklılaştırmaya odaklanıyor. AB halihazırda TSMC ve diğerleriyle rekabet edebilecek yeteneğe sahip firmalara sahip değil. Bu nedenle hazırlanan yasanın yatırımları AB’ye çekmesi bekleniyor. ABD’li dev çip üreticisi Intel, Avrupa’daki yatırımlarını artıran şirketler arasında yer alıyor ve AB genelinde çip üretimini artırmak için 33 milyar avronun üzerinde yatırım taahhüdünde bulundu. Birleşik Krallık‘ta çip firmaları, hükümetten benzer bir destek görmedikleri için Birleşik Krallık’tan ayrılma tehdidinde bulunuyor. Yetkililer Avrupa içinde daha fazla yarı iletken geliştirilmesini istiyor, böylece büyük bir kıtlık riski ya da ulusal güvenliğe yönelik tehditlerle karşı karşıya kalmayacaklar.