ÖNDER YILMAZ Ankara – Meclis, cuma gününden itibaren resmen tatile girdi ve 27. Dönem sona erdi. 24 Nisan seçiminde oluşacak yeni Meclis, kesin seçim sonuçlarının Yüksek Seçim Kurulu’nca ilanını takip eden 3’üncü gün saat 14.00’te çalışmalarına başlayacak.
Geride bırakılan 27 Dönem’de ise birçok ilkler ve rekorlar yaşandı. Parlamenter sistemin resmen sona erdiği ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ilk yasama dönemi olan 27. Dönem’de öne çıkanlar özetle şöyle:
24 Haziran 2018’deki Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Genel Seçimi’nin ardından Cumhurbaşkanı seçilen Recep Tayyip Erdoğan’ın 9 Temmuz’da Meclis’te yemin etmesiyle parlamenter sistem sona erdi, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi resmen başladı. Milletvekili sayısı 550’den 600’e çıktı.
27. dönemde 14 partiyle en çok siyasi parti temsil edildi.
FETÖ’nün 15 Temmuz 2016’daki darbe girişiminin ardından, 21 Temmuz 2016’da ilan edilen ve 3 ay aralıklarla 7 kez uzatılan Olağanüstü Hal kaldırıldı. Meclis bahçesine 15 Temmuz Şehitleri Anıtı dikildi.
600 vekil dizaynı
27. Dönem birinci yasama yılının sona ermesiyle birlikte TBMM Genel Kurul Salonu yeniden düzenlenerek 600 milletvekiline uygun hale getirildi. Bakanlar Kurulu ile komisyon sıraları kaldırıldı.
HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan 10 milletvekiliyle, tutuklu HDP Milletvekili Leyla Güven’in, Diyarbakır Cezaevinde, “terör örgütü ele başı Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması” için başlattığı açlık grevine destek amacıyla iki gün açlık grevi yaptı.
Ocak 2019’da yerel seçimde İstanbul’da Büyükşehir Belediye Başkanı adayı olan Binali Yıldırım’ın istifasıyla boşalan TBMM Başkanlığına AK Parti’li Mustafa Şentop seçildi.
DHKP-C’lilere gözaltı
TBMM’de banko görevlisini rehin almaya çalışan, DHKP-C’li biri kadın iki terörist gözaltına alındı.
Milli hassasiyette birlik
Siyasi konularda kavga eden iktidar ve muhalefet partileri “FETÖ elebaşı Gülen’in Türkiye’ye iadesi, ABD Başkanı Joe Biden’ın 1915 olaylarını “soykırım” olarak nitelemesi gibi milli meselelerde ortak bildiriler yayınlayarak tek vücut oldu.
Mart 2020’de Genel Kurul, 6.5 saat süren kapalı oturumla İdlib’de 33 askerin şehit edildiği hain saldırı ve bölgedeki gelişmeleri ele aldı.
2020’nin başında dünyayı ve Türkiye’yi sarsan Kovid-19 TBMM’yi de alarma geçirdi. Meclis’te ziyaretçi yasağı başta olmak üzere sıkı önlemler alındı, grup toplantılarına ara verdi.
Türkiye’nin, Ocak 2023’te Danıştay kararıyla İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi Meclis’te büyük yankı uyandırdı.
Büyük deprem yasa boğdu
6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası çalışmalara ara verildi. Ak Parti Adıyaman Milletvekili Yakut Taş’ın depremde yaşamını yitirmesi Meclis’i yasa boğdu.
Geriye 577 vekil kaldı
Beklenmeyen ölümler de yaşandı. Yakut Taş’ın yanı sıra Deniz Baykal, İmran Kılıç, İsmet Uçma, Markar Esayan, Kazım Arslan ve Erdin Bircanöz de yaşamını yitirdi.
27. TBMM’ye 2 bine yakın dokonulmazlık dosyası geldi. HDP’li Leyla Güven, Musa Farisoğulları ile Semral Güzel’in milletvekilleri düşürüldü.
Ölümler, düşürülme ve istifalar sonucu 600 kişiyle çalışmalarına başlayan TBMM, 27. Dönemi 23 kayıpla 577 kişi olarak tamamladı.
Meclis, 7 Nisan cuma günü son mesaisini gerçekleştirdi. Duygusal anların yaşandığı Genel Kurul’da vekiller hatıra fotoğrafı çektirdi. – MUSTAFA İSTEMİ Milliyet
310 yasa çıkarıldı
TBMM’de Türkiye’nin ağır sorunlarına yönelik, kadınların korunması, hayvan hakları gibi hassas konularda yasama çalışması yapıldı.
“Sağlıkta şiddet, kalıcı bedelli, çarşı ve mahalle bekçileri, çek mağdurları, Yassıada yargılamalarının hukuki dayanağının kaldırılması, plastik poşetin ücretli hale gelmesi, alternatif baro, yargı paketleri, Paris Anlaşması’na katılım, mahkumlara Kovid-19 izni, hayvan hakları, stokçulukla mücadele, dezenformasyonla mücadele yasası, 3600 ek gösterge, EYT” gibi tam 310 düzenleme yasalaştırıldı.
Seçimlerde yüzde 10 olarak uygulanan ülke seçim barajı yüzde 7’ye indirilmesiyle birlikte, ittifaklara kapının aralanması siyasi hayata yeni bir heyecan getirdi.
24 Haziran 2018 seçimi sonrasında Meclis, 7-25 Temmuz tarihleri arasında kısa süre çalışarak birinci yasama yılını tamamladı. Böylece daha önce bir yasama döneminde beş yasama yılı olurken, Meclis tarihinde ilk kez 27. Dönem’de altı yasama yılı gerçekleşti.
27. Dönem’de yaklaşık 10 bin çalışma yapılırken, 300 bin sayfadan fazla tutanak tutularak rekor kırıldı.
80 bin 268 yazılı soru önergesi verildi. 85 genel görüşme önergesinin yanı sıra 7 bin 160 araştırma önergesinin sunulduğu Meclis’te, vekiller 5 bin 326 kanun teklifi hazırladı.
274 Kanun Hükmünde Kararname, 25 Cumhurbaşkanı Kararı Meclis’e gönderildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın aldığı 14 Mayıs’ta seçim kararı Meclis’te siyasi dalgalanmalara yol açarken, partiler ve milletvekilleri kulislerde ve kapalı kapılar ardından gelecek hesabı yaptı.
Bütçe görüşmeleri sırasında zaman zaman tansiyon yükseldi. Partiler arası sözlü atışmalar ve yumruk yumruğa kavgalar yaşandı. – MUSTAFA İSTEMİ Milliyet
En uzun oturum
AK Parti’li Süreyya Sadi Bilgiç, başkanvekili olarak 8 saat 13 dakika Meclis’i yöneterek “Dünya Aralıksız En Uzun Süre Millet Meclisi Yönetme Rekorunu” kıran CHP’li Levent Gök’ü geride bıraktı. Aralık 2022’deki bütçe görüşmelerini yöneten Bilgiç, ihtiyaç için bile ara vermeden oturumu 9 saat 44 dakika yöneterek yeni rekorun sahibi oldu.
Meclis’in 60 yılını objektifinden yansıttı
Milliyet’in duayen foto muhabiri Mustafa İstemi, fotoğrafları ve haberleriyle Türkiye’nin yakın tarihine ışık tutarken Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin son 60 yılına da yakın tanıklık etti. İstemi, 1961’de darbe sonrası Kurucu Meclis açıldığında, bugünkü parlamento binası henüz inşaat halindeyken, Meclis’te foto muhabirliği yapmaya başladı. Cumhurbaşkanları, meclis başkanları, başbakanlar, bakanlar, milletvekilleri Meclis’e geldiklerinde hep İstemi’nin objektifine takıldı. Gazeteciler Cemiyeti’nin bu yılki “Meslek Onur Ödülü”nün sahibi İstemi, 5 Şubat 2023’te 80. yaşını kutlarken meslekte 60. yılını da geride bıraktı. 27. Dönem kapanış oturumunda iktidar ve muhalefet kanadından tüm vekillerin ayakta alkışlayıp teşekkür ettiği İstemi, önümüzdeki seçimlerde ve 28. Dönem Meclis’inde yapacağı çalışmalar için hâlâ ilk günkü heyecanı duyuyor.