Balıkçılar için 1 Eylül’e kadar sürecek yasak, 15 Nisan’da başlıyor.
Uzmanlara göre, aşırı avlanma ve deniz kirliliği nedeniyle balık türleri azaldı.
Bu durum tezgahlardaki balık çeşitliliğini ve fiyatları da etkiledi.
Geçen yıl 50, bu yıl 300 lira
Sezonunun bitişine günler kalırken balıkçılar bu yıl beklediklerini bulamadı.
Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nda hamsinin kilosu geçen sene 30 lirayken, bu yıl 150 liraya kadar çıktı.
Çinekop geçen yıl 50 lirayken, 200 liradan başlayıp 300 liraya kadar yükseldi.
İki katına çıktı
Palamutun tanesi geçen sene 30 lirayken, bu sene 60 lira oldu.
Karides için de durum farksız.
Geçen yıl kilosu 50 lira olan karides, bu yıl 100 liraya tüketiciye ulaştı.
Karidesin azalması diğer türler için de tehlike…
Fiyatların yükselmesinin aşırı avcılık ve kirlenmeye bağlı olduğu belirtilirken, İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk dikkat çeken uyarılar yaptı.
Öztürk, birçok balık türünün yok olduğunu ifade ederek, ekosistem tabanında bulunan karidesin de azaldığını belirtti.
Karidesin azalması, öteki türler için de tehlikeli bir durum…
“Ciddi bir mesele”
Sürdürülebilir balıkçılığın yapılması gerektiğine dikkat çeken Öztürk, şunları söyledi:
Marmara Denizi’ndeki biyoçeşitlilik için karides çok önemli çünkü dipte yaşayan bir canlı türüdür. Ağırlıklı iç ve dış pazarlarda ihraç edilir. Dolayısıyla karides avcılığının sürdürülebilir olması lazım. Karidesten ayrılmayan dipte yaşayan deniz yıldızından tutun, deniz kestanesine kadar küçük balıklar gibi birçok tür yakalanıyor. Ağ gözünün açıklıklarının düzenlenmesi lazım. Izgara sisteminin yapılması lazım. Onun için bu karides meselesi ciddi bir mesele.
“En azından tekne sayısını azaltalım”
Karides, biyoçeşitliliğin korunması ve Marmara Denizi’nde avcılığın devam etmesi açısından önemli çünkü geleneksel bir avcılıktır. Eğer karidesin sürdürülebilirliğini devam ettirebilirsek küçük balıkçıların avcılığını da devam ettirmeyi sağlayabiliriz. Karides ekosistemin tabanında oldukları için karides azaldığı zaman öteki türler de azalır. Bu durum Marmara Denizi’ndeki hem azalmayı hem değişimi belirler. Karides diye geçmeyelim korunması için yeni tedbirler alalım. Avcılığın kota sistemi ile yapılması gerek. En azından tekne sayısını azaltalım. Tekne sayısını azaltırken de bölgesel balıkçılığa geçmek lazım.
Balık miktarı düştü
Balıkçı esnafı ise tezgaha gelen balık miktarının az olduğunu, fiyatların yüksek olduğunu belirtiyor.
TÜİK verilerine göre balık avcılığında son 10 yılın en verimli dönemi olan 2011’de elde edilen balık miktarı 514 bin 755 ton iken, 2021 yılında 328 bin 165 tona kadar düştü.
Balık türlerindeki düşüşün sebeplerini anlatan Prof. Dr. Bayram Öztürk, şöyle devam etti:
“Marmara Denizi için ciddi bir planlamanın yapılması lazım”
Türler azalıyorlar. Avcılık bu durumun en büyük sebeplerinden birisi. İkincisi de şüphesiz kirlenme. Kirlenmeyi yok sayamayız. Kirlenme önemli çünkü ekosistemin korunması ve kirlenmemin önlenmesi açısından arıtmanın yapılması lazım. Onun için de yatırım yapılması lazım. Marmara Denizi için ciddi bir planlamanın yapılması lazım. En son kalkan balığı Marmara Denizi’ndeydi artık yok, uskumru, kolyoz, orkinos, dil balığı, kırlangıç yok. Bu yoklar listesini daha da sayabilirim. Bir dönem aşırı bir avcılık yapıldı. Mesela 1.500 ton avcılık, 300 ton avcılığa düştü. Üretimde de azalma var, dolayısıyla karides Marmara Denizi’nde çok fazla avlandı ama bu sadece karides meselesi değil, diğer balıklar için de geçerli.
“Böyle giderse balıkları sadece fotoğraflarda göreceğiz”
35 senedir balıkçı esnafı olan Erkan Sarıyaprak, “Bundan 15 sene önce çok fazla balık çeşidi vardı. Balıklar azalıyor, insanlar kurallara uymuyor. Şimdi baktığın zaman 10 liralık balık 50 lira sonra 150 lira olacak. Böyle giderse balıkları sadece fotoğraflarda göreceğiz. İleride çocuklarımıza ne vereceğiz? Mesela bu sene istavrit ve hamsi miktarı fazla değildi. Karides eskiden 100 kilo çıkıyorsa, şimdi 10 kilo çıkıyor çünkü azaldı. 2 sene önce fiyatı 25 liraydı şimdi 100 lira oldu.” dedi.
“Hamsi tam yüzümüzü güldürecekti, yasak geldi”
Balıkçı Halil İbrahim Kaya ise “Bu sene balık sezonu istediğimiz gibi gitmedi. Sadece palamuttan yana biraz şansımız vardı, çinekop bekledik ama beklenenin altında kaldı. Hamsi tam yüzümüzü güldürecekti, yasak geldi. O yüzden bu sene sezonu buruk kapattık. Hamsinin fiyatı 30 lira ile açıldı, yasak gelince 100 liraya kadar çıktı. Sonra 150 oldu artık gelmiyor. Çinekop 250 lira ile 300 lira fiyatında. Palamut şu an yok.” şeklinde konuştu.
