Duygu Erdoğan – Depremden etkilenen 11 şehrin GSYH içindeki payı yüzde 10’a yakın. Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Malatya, Diyarbakır, Adana, Kilis ve Elazığ’ın geçen yıl yaptığı ihracat ise 21 milyar dolara yaklaşmıştı. İllerin ihracattan aldığı pay yüzde 9’u aşıyor. Bu iller arasında en çok zararı başta Kahramanmaraş ve Hatay olmak üzere Adıyaman, Gaziantep ve Malatya aldı. Şanlıurfa ise görece daha şanslı durumda bulunuyor. Şanlıurfa’da geçen pazartesi gününden bu yana üretime geçmeye başlayan sanayi, bu hafta tamamen normalleşme adımlarını attı. Esnaflar arasında yüzde 70’i iş başı yapabildi. Yüzde 30’luk kesim ise yıkılan ya da ağır hasar bulunan binalarda yer alıyor. Şehrin daha az deprem zararı alması neticesinde ise başta Adıyaman olmak üzere çevre illerden yoğun göç aldığı görülüyor. Bu kapsamda sanayi bölgelerine gelmek isteyen yatırımcı ve üreticilere de yer açılması planlanıyor.
Talepler ilk elden iletiliyor
Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası (ŞUTSO) bu süreci özellikle depremden ağır yara alan şehirlere yardım organizasyonunu yürüterek ve Şanlıurfa’daki iş dünyasının beklentilerini ilgililere aktararak geçiriyor. Bu kapsamda diğer şehirlerdeki ticari hayatın devamlılığı için de talepleri ilettiklerini anlatan Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası (ŞUTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yetim, “Deprem felaketinin yaşandığı 10 ilde uygulanmak üzere deprem dolayısıyla yıkılan fabrikaların yeniden imarını sağlamak; elektrik, su ve doğal gaz altyapısında oluşan hasarı gidermek, yeni üretim tesislerinin açılmasını hızlandırmak ve ekonomik hayatın acilen normalleşmesini sağlamak adına ilgili bakanlıklara ve TOBB’a resmi yazı göndererek, ‘Yeni Teşvik ve Destek Paketi’ çağrısında bulunduk. Konuyla ilgili lobi çalışmalarımız devam ediyor. Üretim tesislerinin kullandığı enerji fiyatlarında fatura desteği ve birim fiyat indirimi için çalışmalara başladık. Çek ve banka ödemeleri yönelik bankaların 6 ay faizsiz kredi desteği sağlaması için çalışmalara başladık. Deprem bölgesinde konteyner kentlerin kurulması için çalışmalara başladık” diye konuştu.
Afet illerinden göç var
Şanlıurfa başta Adıyaman olmak üzere çevre illerden aldığı göçle de dikkat çekiyor. Bu kapsamda şehre 150 binin üzerinde Adıyamanlının geldiği tahmin ediliyor. Yanı sıra deprem bölgelerinde olan ve işini Şanlıurfa’ya taşımak isteyenler de bulunuyor. Mehmet Yetim, bu kapsamda, “Deprem bölgelerinden gelecek yatırımcı ve üreticilere alan sağlanması adına Şanlıurfa OSB’nin ilave alanının acilen imar çalışmalarının yapılması için çalışmalara başladık” dedi. Ayrıca diğer çalışmaları da anlatan Yetim, “Odamızın kuracağı ŞUTSO OSB’nin altyapı çalışmalarının hızlanması ve onayının alınması için çalışmalara başladık. Ayrıca Akçakale Sınır Kapısı’nın ticari faaliyetlere açılması için çalışmalara başladık. Deprem bölgesinde konteyner kentlerin kurulması için çalışmalara başladık” diye konuştu.
Sanayiciler depolar açtı
Pazartesi günü itibarıyla normalleşme sürecinin sanayi tarafında tam olarak sağlandığını anlatan Şanlıurfa OSB Bölge Müdürü Osman Oktay, hasar alan yerler ve çalışanlar için çalışmaların devam ettiğini söyledi. Oktay, “Konteyner yerleştirecek yer ayarladık, daha talep olursa da OSB’de çalışanlarımıza da ayrıca yer ayarlayabiliriz. Onun dışında 5 depo ayırdık. Sanayicilerimiz hiçbir ücret almadan, Sağlık İl Müdürlüğü uhdesinde açıldı. Hasar görmüş evlerinden eşyalarını getirmek isteyenlere, bir tane de aynı şekilde Adıyaman’dan gelenlere hizmet verecek” dedi.
‘Üretici desteği devam etmeli’
Önemli bir tarımsal üretim merkezi olan Şanlıurfa’da kırsal alanda köylerde yıkılan evler de oldu. Tarım arazileri zarar görmezken, telef olan hayvanlar olduğu da bildirildi. Şanlıurfa Ziraat Odaları Birliği Başkan Ahmet Eyyüpoğlu, üretimde büyük sorunlar olmadığını, mevcut dönemde ihtiyaç duyulan bazı ürünlerde devlet desteğinin de sürdüğünü söyledi. Eyyüpoğlu, girdi fiyatlarının normal şartlarda da yüksek olduğu bu dönemde üretimin desteklenmeye devam edilmesi gerektiğine dikkat çekti.
‘İş’ için dikkat çekti
Şanlıurfa Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Mehmet Şefik Bakay, esnafın şu anda yüzde 70’inin çalışmaya başladığını ifade etti. Bakay, “Diğer çalışamayanların işyerleri hasarlı. Yıkım için karar alınan ağır hasarlı yerler var, durumu ne olacağıyla ilgili sıkıntılar var. Hükümetimizden yeni iş yeri talebi var. Şu anda bir çalışma yok ama bu sürecin de hızla yürütülmesini bekliyoruz” dedi. Başta Adıyaman olmak üzere şehre Kahramanmaraş ve Malatya gibi pek çok kentten genlenler olduğunu anlatan Bakay, “200 bine yakın vatandaş gelmiştir diye düşünüyoruz. İş yerleriyle ilgili, kalacak yerler lazım olacak. Ki istihdam da düzenli gitsin, sorun olmasın. Yapılacak çalışmaları bekliyoruz” dedi.
‘Yaralarımızı birlikte saracağız’
Şanlıurfa Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Kaya, diğer illere görece daha iyi durumda olduklarını belirtirken, tüm şehirlerde dayanışma içinde olduklarını söyledi. Kaya, “Yaralarımızı birlikte saracağız. Bu kapsamda devletin iş dünyası ve çiftçimize açıkladığı destekler oldu. Bunların artarak devam edeceğinden kuşkumuz yok” dedi.
Şanlıurfa’da ilk bir haftadan sonra üretim ve tedarik zincirinin işlemeye devam ettiğini anlatan Kaya, sorunlar konusunda ilgililerle işbirliği halinde olduklarını dile getirdi. Şehrin aynı zamanda bir tarım şehri olduğunu vurgulayan Kaya, “Zarar alan üreticilerimiz, ahırlarımız, işletmelerimiz var. Bu yaraları elbette sarmaya çalışıyoruz. Diğer yandan çevre illerden gelen bir göç de söz konusu. Bunun da en iyi şekilde yönetilmesi gerekiyor. Şehrin iş dünyası olarak desteklerimiz
sürüyor” diye konuştu.
YARIN: DİYARBAKIR
Sanayisi depremden nasıl etkilendi?
Toparlanma için neler bekliyor?