Hatay’ın çok kültürlü yapısının önemli bir parçası olan, Türkiye’deki tek Ermeni köyü Vakıflı, 20 Şubat’ta yaşanan depremlerde hasar aldı. Samandağ ilçesine bağlı olan ve kış aylarında yaklaşık 150 kişinin yaşadığı köyün nüfusu yaz aylarında katlanıyor. Köy, doğası ve kültürel özellikleri ile son yıllarda turizm açısından önemli bir rota. Her gün yüzlerce kişi köyü ziyaret ediyor.
Vakıflı, 6 Şubat’taki depremleri ufak hasarlarla atlatırken 20 Şubat’taki Hatay merkezli depremlerde büyük hasar aldı. Köydeki evler, tescilli kültür varlığı olan pansiyon yapısı ve 1910 yılında inşa edilen kilise depremde zarar gördü.
Ciddi hasar var
Vakıflı’da bulunan Surp Asdvadzadzin Ermeni Kilisesi (Meryemana Kilisesi) küçük bir kilise olmasına karşın 1997 yılında yapılan restorasyonun ardından köyün bugünkü bilinirliğine ulaşmasında önemli bir rol oynamıştı. Köydeki Kültür Merkezi ve Kültür Merkezi içerisindeki müze de depremde zarar gördü. Muhtar Berç Kartun, 20 Şubat’taki depremde köydeki evlerin yarısından fazlasında hasar oluştuğunu belirtti.
Kilise Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Misak Hergel, kilisenin ilk kurulduğu zamanlarda basit bir yapı olduğunu, restorasyonun ardından yapılan açılış törenine gösterilen ilgi sayesinde köyün adının da duyulduğunu vurguladı.
Hergel’in verdiği bilgilere göre kilisede bir din görevlisi bulunuyor. Hatay İskenderun’da da bir Ermeni kilisesi bulunduğundan, söz konusu din görevlisi, oradaki ayinleri de yönetiyor. Bu nedenle Vakıflı’da pazar ayinleri 15 günde bir yapılabiliyor. Hergel, 6 Şubat’taki depremlerin ardından kilisede yalnızca duvarlardaki birkaç taşın düştüğünü kaydetti.
20 Şubat’ta kilisede bazı duvarlarda hasar oluştuğunu, vaftiz teknesinin parçalandığını, sunak bölümünün zarar gördüğünü kaydetti.
Ayrıca 6 Şubat’taki depremin ardından yapılan hasar tespit çalışmalarında köyde bir sorun görülmediğini belirten Hergel, köyde yeni meydana gelen yıkımlardan sonra ise henüz hasar tespit çalışması yapılmadığını söyledi.
Acının gözle görülebildiği yer
5, 13, 63, 118, 167, 284, 518, 687, 710, Serpil, Ahmet, Agah Abi, Yaprak, Harun, Cevher… Bu sayı ve isimler, Hatay’ın Antakya ilçesi Narlıca Mahallesi’nde depremden sonra oluşturulan yeni mezarlık alanındaki mezarlarda dikili tahta parçalarının üzerinde yazılı. Birkaç adadan oluşan, binlerce mezarın yer aldığı bu mezarlıkta kazılmış boş mezarlar da bulunuyor. Yol kenarında yer alan mezarlıkta, bazı mezarların üzerine kireç dökülmüş. İlk kez görüntülenen mezarlıkta üst üste duran çok sayıda kireç torbası görmek mümkün.
Çoğu numaralandırılmış, yalnızca birkaçında isim bulunan mezarlardan bazılarına Türk bayrağı örtülmüş, çiçekler dikilmiş. Mezarların başlarında yer alan tahtalara bayrak, tülbent, atkı, bere, mont, maske, hırka, tespih, bez ya da poşet parçaları ile işaretler konulmuş. Nadiren bazı mezarların derme çatma bir şekilde çeşitli taşlarla çevrelendiği görülüyor. Yakınlarını kaybedenler, mezarlığa ziyarete gelirken asker de bu bölgede nöbet tutuyor.