Krizin nedeni Saray iktidarı

Rekor kıran enflasyon ve elektriğe yapılan yüksek zam Kuzey Kıbrıs halkını sokağa döktü. Başbakanlık ve Meclis binası önünde eylemler sürerken siyasiler, sendikacılar ve akademisyenler “Asıl sorumlu AKP” diyor.

Ülkedeki başarısız ekonomi yönetimi Kuzey Kıbrıs’ı da vurdu. TL’nin değersizleşmesi mart ayında tüketici fiyatlarında aylık yüzde 13,05, yıllık yüzde 83,19 oranında artışa neden oldu. Bir önceki aya göre en yüksek artış yüzde 27,92 ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar ana grubunda yaşandı. Elektriğe gelen zamlar ise halkın belini büktü. 751 kWh ve üstü kullanımlarda yüzde 229 artış görüldü.

Petrolle üretim yapan Kuzey Kıbrıs’a bağlı elektrik kurumu KIB-TEK’in yakıt borcunun 2 milyar liraya yaklaşması, elektrik kullanımına göre yüzde 170 ile yüzde 400 arasındaki ücret artışını tetikledi. Buna göre 4 kişilik bir ailenin elektrik kullanımı 3 katına yükseldi. Fiyat artışının yanı sıra Kuzey Kıbrıs’taki santrallerin ihtiyacı karşılayamaması nedeniyle yapılan elektrik kesintileri halkın tepkisine yol açtı.

Zamlara karşı eylemler 1 Nisan’dan bu yana devam ediyor. Kuzey Kıbrıs hükümeti tarafından çıkarılması planlanan yeni belediye yasası nedeniyle de birçok belediye çalışanı ve sendika da eylemlere katıldı. Sol muhalefet partilerinin de destek verdiği eylemlerde zamların geri çekilmesi ve belediye reformunun iptali için meclis binası ve başbakanlığın önünde kalabalık kitleler eylemlerine devam ediyor.

Protestoların ardından açıklamada bulunan Başbakan Faiz Sucuoğlu yapılan zamlarda indirime gidildiğini açıkladı. Kuzey Kıbrıs Maliye Bakanı Sunat Atun ise Başbakan Faiz Sucuoğlu tarafından alınan elektrik zamlarındaki indirim kararının yerine getirilebilmesi için aylık 180 milyon TL’lik bir kaynak bulunması gerekeceğini vurguladı.

AKP YATIRIMLARA ENGEL OLUYOR

Kuzey Kıbrıs’taki durumu BirGün’e değerlendiren Yeni Kıbrıs Partisi Genel Sekreteri Murat Kanatlı, eylemlere 13 bine yakın yurttaşın katıldığını aktardı. Kanatlı, “Gençler başbakanlık binasının önüne eylem çadırları kurdu ve bunların sayısı giderek artıyor” dedi. Belediye çalışanları ve sendikaların da belediye reformuna yönelik eylemlerinin meclis binası önünde devam ettiğini belirten Kanatlı, “Belediye reformu ile bazı belediyelerin birleştirilmesi söz konusu. Bununla birlikte birçok çalışan işsiz kalacak. Buna karşı çıkan işçiler ve sendikalar da meclis önünde eylem çadırları kurmuş durumda” ifadelerini kullandı.

Fotoğraf: YKP Genel Sekreteri Murat KANATLI

Başbakan tarafından elektrik faturasına gelen zamlarda indirime gidilmesinin de sadece göz boyama olduğunu dile getiren Kanatlı sözlerini şöyle sürdürdü: “Bir maliyet var ve bu maliyetin karşılanması gerekiyor. Karşılanamamasının en büyük nedeni alım garantisi kısmı. Çok ciddi paralar ödeniyor ve elektrik kurumuna yeni yatırım yapılmadığı sürece bu zamlara indirim yapılması imkânsız.”

BELEDİYE ÇALIŞANLARI DA İŞSİZ KALACAK

Temel problemin AKP hükümetinin politikalarından kaynaklandığının altını çizen Kanatlı şu ifadeleri kullandı: “Yatırımlar için kaynak bulunabilir ancak AKP buna izin vermiyor. 3-4 sene önce santrallerin güçlendirilmesi ve teni santral alınması için bir mali yapı çıkartıldı. Bu mali yapıda fiyatların düşürülebileceği de ekonomik olarak ispatlandı, hükümet yatırım yapacağız diye protokol yaptı. Ancak AKP bunu kabul etmedi ve kendi yandaşının elektrik üretmesi için hükümete baskı yaptı.”

Eylemler temelinde hayat pahalılığı, belediye reformu ve elektrik zammı olmak üzere üç neden olduğunu söyleyen ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Doç. Dr. Yonca Özdemir ise gençlerin geleceğimizi çaldınız düşüncesine girerek eylemlere büyük oranda katılım sağladıklarını dile getirdi. Eylemlerin giderek büyüyeceğini belirten Özdemir, “hafta sonu çok daha büyük bir kitle bekliyorum” dedi.

Fotoğraf: Akademisyen Yonca ÖZDEMİR

Hükümetin direttiği belediye reformu hakkında da konuşan Özdemir şöyle konuştu: “Muhalefet partileri belediye seçimlerine çok az bir zaman kalmışken böyle bir yasanın çıkarılmasına karşı çıkıyor. Özellikle iktidar, muhalefetin oy oranının fazla olduğu belediyeleri kendilerine bağlı belediyelere katmak istiyor. Yani kazanamayacaklarını düşündükleri belediyeleri kendi çatıları altında birleştirecekler. Buradaki belediye çalışanları da işsiz kalacak.”

Son olarak KIB-TEK’in çok büyük zararda olduğunu aktaran Özdemir, “Zamlar önceden yapılsaydı fiyatlarda bu kadar artış olmazdı ancak iktidar oy kaybetmemek için seçim döneminde zamların gerçekleşmesine izin vermedi” diye belirtti.

SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR YÖNÜ YOK

Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası Genel Sekreteri Şener Elcil de elektrik fiyatlarındaki artış ve belediye reformuna yönelik iddialarda bulundu. Başbakan Sucuoğlu ile görüştüklerini aktaran Elcil, “Başbakan bize belediye reformu ve elektriğin özelleştirilmesi gibi paketlerin Ankara’nın talimatı olduğunu söyledi” diyerek asıl sorumlunun AKP iktidarı olduğunu aktardı.

Fotoğraf: KTÖS Genel Sekreteri Şener Elcil

Eylemlerin devam edeceğini ve eylemlere önümüzdeki salı günü elektrik çalışanlarının da katılacağını aktaran Elcil sözlerine şöyle devam etti: “Burada huzur kalmadı. İnsanlar alım gücünü kaybetti, her şey çok pahalandı. Güney Kıbrıs’taki memur bin 500 avro gibi bir ücret alırken bizim buradaki memur 8 bin 500 TL alıyor. Aynı adada yaşamamıza rağmen onlar neredeyse 3 katı daha fazla ücret alıyor. Bunun sürdürülebilir bir tarafı yok.”