DUYGU ERDOĞAN- Türkiye, tarihinin en büyük deprem felaketlerinden biri ile sarsıldı. 10 ili etkileyen depremler geniş bir bölgeyi vurdu. Büyük can kaybının yaşandığı depremde binlerce binanın yıkıldığı ve hasar gördüğü de biliniyor.
Depreme karşı en güçlü finansal önlemlerden biri ‘Zorunlu Deprem Sigortası’ (ZDS) olarak biliniyor. Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) bu kapsamda yüzde 100 sigortalılık hedefine ulaşmak amacıyla çalışmalarına devam ediyor. DASK verilerine göre, depremde yara alan 10 şehrin toplam konut sayısı 2 milyon 175 bin. Kahramanmaraş’ta yüzde 54, Malatya’da yüzde 53, Gaziantep’te yüzde 63, Hatay’da yüzde 40, Adana’da yüzde 46, Kilis’te yüzde 60, Adıyaman’da yüzde 45, Diyarbakır’da yüzde 34, Şanlıurfa’da yüzde 53, Osmaniye’de yüzde 43 sigortalılık oranı bulunuyor. Soru ve yanıtlarla DASK ve hasar sürecine ilişkin merak edilenleri gündeme aldık.
Hasar süreci nasıl ilerler?
1- Konutun hasar ihbarı nasıl yapılır?
ZDS poliçe sahibi, konutu depremde hasar gördüyse ilk olarak belirtilen ihbar kanallarından biri üzerinden DASK’a hasar ihbarında bulunmalı. Alo DASK 125 Çağrı Merkezi’ni arayarak, www.dask.gov.tr web sitesini ziyaret ederek, e-Devlet hesabına girerek bu işlemi yapabilir.
2- İhbar esnasında hangi bilgilere ihtiyaç var?
İhbar sırasında poliçe veya vatandaşlık numarası, depremden hasar gören konutun açık adresi ve telefon numarası bilgileri hasar dosyasının açılması için yeterli.
3- DASK işlemleri nasıl yürütür?
DASK, ihbar üzerine önce hasar dosyasını oluşturur ve dosya numarasını sigortalıya SMS ile bildirir.
4- Bu süreçte DASK tarafından hasar nasıl belirlenir?
Hasar tespit işlemleri, DASK adına görevlendirilen bağımsız hasar tespit görevlileri tarafından yerine getirilir. Bu tespitlerin sonucunda belirlenen tazminat ödemeleri de doğrudan DASK tarafından yapılır.
5- Ekspertiz raporu sonrası ne olur?
Ekspertiz raporu, DASK tarafından en kısa sürede incelenerek sonuçlandırılır. Ödenecek tazminat olması durumunda tapuda adı geçen hak sahiplerine hisseleri oranında tazminat ödemesi gerçekleştirilir.
6- Hasar tazminat ödemesi nasıl yapılır?
DASK, ödeme yapıldığında hak sahibi ya da sahiplerine SMS ile bilgi verir. Hak sahibi ya da sahipleri en yakın Vakıfbank şubesinden SMS ile iletilen kod ve kimlik ile ödemelerini alabilir.
7- Azami teminat tutarı nedir?
Depremde hasar gören evler için ödenecek azami teminat tutarı 2023 için 640 bin lira oldu.
8- Tazminat dışı olan hasarlar nelerdir?
Enkaz kaldırma masrafları, kâr kaybı, iş durması, kira mahrumiyeti, her türlü taşınır mal, eşya kapsam dışındadır, bunlar için tazminat ödenmez. Ölüm dahil olmak üzere tüm bedeni zararlar, manevi tazminat talepleri Zorunlu Deprem Sigortası teminatı kapsamı dışındadır. Kamuya ait binalar, köy yerleşim alanlarında yapılan binalar, iş yerleri, inşaatı henüz tamamlanmamış binalar, inşaat ruhsatı bulunmayan binalar, tapuya kayıtlı bulunmayan ve hazine arazileri üzerine inşa edilmiş binalar da zorunlu deprem sigortası teminatı kapsamı dışındadır.
ZDS hakkında genel bilgiler
1- DASK yaptırmak zorunlu mu?
Konut kredisi ve tapu işlemleri ile su ve elektrik abonelik işlemleri Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) olmadan yaptırılamıyor, ZDS şartı var.
2- DASK sigortası poliçe fiyatı nedir?
Zorunlu deprem sigortası için 7 risk bölgesi ve bunlara göre farlı fiyat tarifesi bulunuyor. Sigorta bedelinin belirlenmesine esas metrekare bedelleri betonarme yapılar için 1.508 TL’den 3 bin 16 TL’ye, diğer yapılar için 2 bin 80 TL’ye; poliçe yenilemelerinde uygulanan yüzde 10 indirim, yüzde 20’ye yükseltildi.
3- Sigorta bedeli neden farklı?
Sigorta bedeli konutun yapı tarzına, brüt yüzölçümüne ve deprem riski derecesine göre hesaplanıyor.
4-Sigortalılık oranı nedir?
Türkiye’de toplam 20 milyon konut bulunuyor ve bunların 10.9 milyonu yani yüzde 55 seviyesinde sigortalı durumda bulunuyor.
5-DASK’ın geçerlilik süresi nedir?
Zorunlu Deprem Sigortası’nın süresi bir yıl. Sigortanın, poliçe süresi sona ermeden yenilenmesi gerekli.
6- Ortak alana sigorta yapılır mı?
Bina ortak alanları zorunlu deprem sigortası kapsamında değil. Garaj ve bodrumlar için ZDS yapılır.
7-Kiracılar DASK yaptırabilir mi?
Kiracı tarafından kendi adına sigorta yaptırılamaz. Tazminat, tapuda ‘hak sahibi’ olan kişiye ödenir.
8-DASK iptal edilebilir mi?
Zorunlu Deprem Sigortası zorunludur, iptal edilemez.
9- DASK’ta indirim uygulaması var mı?
Tarife fiyatları üzerinden yüzde 20 indirim uygulanır.
10- Hangi binalar ZDS kapsamında değil?
Kamu binaları, köy evleri, ticari ve sınai binalar, inşaatı tamamlanmamış binalar, tapu kaydı bulunmayan binalar, harap veya metruk binalar zorunlu deprem sigortası kapsamında değil.
10 ilde vergiler ertelendi
Hazine ve Maliye Bakanlığı, deprem bölgesinde bulunan mükellefler için 31 Temmuz 2023 tarihine kadar mücbir sebep hali ilan edildiğini duyurdu. Deprem tarihi itibarıyla, bu illerdeki mükelleflerin, 6.2.2023 ila 31.7.2023 tarihleri arasında yerine getirmeleri gereken vergisel yükümlülükleri ertelendi.