DUYGU ERDOĞAN – Türkiye genelinde yağış azlığı kritik sınırları aşarak tarımsal kuraklığa işaret etmeye başladı. Yağış azlığı belli başlı sorunları beraberinde getiriyor. Öncelikle ekilen bitkiler yani özellikle hububatta tohum gelişimi yetersiz kalıyor. Bazı bölgelerde ise tohum tamamen zarar görüyor. Bitki çıkışları yani bitkinin bu mevsimdeki gelişmişlik seviyesi geriden geliyor. İkinci olarak kuraklık bazı bölgelerde küçük alanlar da olsa bitkide hastalık riskini artırıyor. Son olarak ise hububat kar yağışı ve soğuk almadığı için uykuya yatamıyor. ‘Kar hububatın yorganıdır’ deyişinin de olduğu tarımda, hububat bitkilerinin kar altında gelişimini köklerine vermesi için yaşadığı uyku dönemi olarak biliniyor.
1 haftalık süreç önemli
Bölgelerdeki önemli sorunlardan biri barajlardaki suyun da kritik seviyelere düşmüş olması. Ekim ayından bu yana yeterli yağış alamayan bölgelerde baraj suları da en az seviyeye inmiş durumda. Bölgelerin bir kısmında bitki gelişiminde sorun yok. Özellikle gelecek bir hafta içindeki yağışların toparlanmayı desteklemesi, ardından ise ilkbahar yağışlarının yeterli olmasıyla verimde sorunların sınırlı olabileceği tahmin ediliyor.
Pandemi süreci ve gelişen gıda ihtiyacı özellikle hububatta fiyatları artırmış, TMO’nun da yerli üreticiye sağladığı fiyat desteği ile bu yıl hububat ekimine yüksek bir talep oluşmuştu. Hububat ekim sezonunda yağışsız geçen sürenin hububatın gelişimine etkilerini daha önce de gündeme almıştık. Yağış azlığı nedeniyle tarımda yaşanan gelişmeler, hububatta ekim dönemi olan ekim ve ve kasım aylarından bugüne kadar olumlu bir tablo sergilemediği görüldü.
‘Olumlu tablo sunmuyor’
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) bitki gelişimini periyodik olarak sahada takip ettiği fenolojik değerlendirme raporuna göre, Türkiye’de 1 Ekim 2022- 31 Aralık 2022 kümülatif (3 aylık) dönemde yağışlarda normaline göre yüzde 38, geçen yıl yağışlarına göre yüzde 29 azalma gerçekleşti. Genel olarak tüm bölgelerde kış ayı ortalarına gelinmesine rağmen kar yağışının neredeyse hiç gerçekleşmemesinin hububat açısından olumlu bir tablo sunmadığı ifade edildi. Şu anda durumun bitkilere etkisinin minimum olduğu ifade edilen raporda, “Ancak iklim koşullarının aynı şekilde devam etmesi halinde bitki gelişimi olumsuz etkilenecek dolayısıyla rekolteye etkisi olacaktır” denildi.
Mardin’de kuraklığın rekolteyi yüzde 50 düşüreceğinden endişe ediliyor.
7 BÖLGEDEN ZİRAAT ODASI BAŞKANLARI BÖLGELERİNDEKİ SON DURUMU DEĞERLENDİRDİ:
Diyarbakır Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu, “Kuru ile yaş arasında duran tohum bozulma aşamasına geldi. Hububat ve mercimek 40 gündür ekili durumda. İlk ekilen buğdaylarda sorun yok. Bu hafta yağışı bekliyoruz yoksa durum sıkıntı oluşturacak.”
Konya Karapınar Ziraat Odası Başkanı Durmuş Üner, “Hububat ekili alanlarda yaptığımız saha kontrollerinde pek iyi sonuçlara ulaşamadık. Kuraklık etkisi tohum gelişimi üzerinde olumsuz seyrediyor. Kıraç alanlarda sorun zaten fazla, az nemli toprakta ekilen tohumların gelişimi geride kalmış. Gelecek bir hafta içindeki yağışlar ve bahar yağışları çok önemli hale geldi.”
Uşak Ziraat Odası Başkanı Nafiz Mıdık, “Kuraklığı en çok hisseden şehirler arasında bulunuyoruz. Ekim ve kasım aylarında yağış olmadığı için ekim hazırlığı yapılamadı. Yağış halen yok. Ciddi sıkıntılar yaşanabilir.”
Edirne Keşan Ziraat Odası Başkanı Hasan Şen, “Trakya bölgesinde ekim ayından sonra yağış almadık. Buğday gelişimi şu an için bölgemizde iyi ama yüksek sıcaklık hastalık ihtimalini artırıyor. Bitki uyku uyumuyor. Uyuması lazım. Bunun için de kar ve soğuk lazım.”
Hatay Kırıkhan Ziraat Odası Başkanı Mehmet Çelik, “Yağış yok, barajlarda da su azaldı. Şu ana kadar bitki gelişiminde bir sorun görünmüyor. Ama böyle devam ederse sorun olacaktır.”
Samsun Çarşamba Ziraat Odası Başkanı Muammer Aydemir, “Sulanmayan alanlarda buğdayda sıkıntı var. Fındıkta da sorun baş gösteriyor. Sıcak hava nedeniyle fındık çiçek açma dönemine geçiş yapıyor ancak ardından donla birlikte yanma ihtimali var.”
Muş Ziraat Odası Başkanı Hakim Yıldırım, “Muş bu tarihlerde ilk defa kar olmayan bir dönem yaşıyor. Muş da Konya Ovası gibi sıkıntılı zamanlar geçiriyor. Gelecek günlerde yağış olmazsa sorun büyük olur.”