MERT İNAN- Türkiye’nin en büyüğü olan Van Gölü’nün evsel ve sanayi atıkların yanı sıra sintine kirliliği nedeniyle de ciddi tahribat yaşadığı ortaya konuldu. Van Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Dairesi Başkanlığı Kara ve Deniz Ulaşım Şube Müdürlüğü’nden Rasim Akman ile Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden Ataman Altuğ Atıcı tarafından yapılan araştırma kapsamında, Van Gölü’ndeki gemi barınakları olarak değerlendirilen Erciş Balıkçı Barınağı, Dağönü Balıkçı Barınağı, Çitören Balıkçı Barınağı, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İskelesi, Van Limanı, Edremit Marina, Grand Deniz İskelesi, Akdamar İskelesi, Dereağzı ve Yelkenli barınakları ile Tatvan Limanı’nın su numuneleri alındı ve gölde bulunan 42 geminin sintisinde atık su örnekleri incelendi.
Yapılan ölçümler neticesinde göl suyundaki yağ ve gres değerleri, sınır değerin (15 mg/L) üstünde bulundu. Araştırma kapsamında alıkçı barınaklarının su yüzeyinde ince bir yağ tabakası olduğu da kayda geçerken, sonuçlara ilişkin, “Yaşlı ve bakımsız gemilerin makine bölümünden yağ sızıntıları kirliliğe neden oluyor. Gemilerin çoğunda sintine tankı yok. Gemilerin barınak olarak kullandığı kıyı bölgelerde AKT veya sintine toplama tankları olmamasından dolayı gemilerde biriken yağlı sintine sularının göle bırakıldığı tespit edilmiştir” denildi.
Engellenmeli
Araştırmacılar, Van Gölü’ndeki gemilerden kaynaklı söz konusu bu kirliliğin önüne geçilebilmesi için sintine tanklarına sahip olmayan gemilerin tonajlarına göre makine dairesinde sintine tankları yaptırmaları gerektiğine dikkat çekerken, “Gemilerde yağ değişiminde oluşan atık yağlar makine yatağına bırakılmamalı ve bu atıklar karaya çıkarılmalıdır. Sintine suyu kaynaklı su kirliliğine yönelik Van Gölü’nde ortak yönetim planları oluşturulmalıdır. Sintine suyunun neden olduğu kirlilik hakkında gemi adamlarına yönelik bilinçlendirici çalışmalar düzenlenmelidir” uyarılarında bulundular.
İnci kefalleri tehlikede
Araştırmada, şu saptamalara da yer verildi: “Van Limanı’nda ölçümlerde kimyasal oksijen ihtiyacı ortalama değeri(64 mg/L), Karasu Nehri’nin göle döküldüğü bölgede 240 mg/L olarak oldukça yüksek bulunmuştur. Endemik inci kefalinin en büyük popülasyon oluşturduğu su kaynağı Van Gölü olup, inci kefali Nisan ve Temmuz ayları arasında üremek amacıyla Van Gölü’nü besleyen akarsulara göç etmek için kıyılara yanaşıncac sintine kaynaklı yağ-gres kirleticilerine maruz kalabilir.”