Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Güvenilir bir taşımacılık güzergâhı olarak ön plana çıkan Orta Koridor bağlamında iş birliği ortak menfaatimizedir. Bu güzergâhı daha da etkin hâle getirmek için birlikte çalışmalı, sınır geçişlerini ve gümrük işlemlerini hızlandırmalıyız” dedi. Türkmen doğal gazının Batı pazarlarına nakline yönelik çalışmalara başlamak gerektiğini vurgulayan Erdoğan “Bu çerçevede Türkmenistan ve Azerbaycan’dan ülkemize elektrik nakli konusunda da çalışmaya hazırız” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhammedov, beraberlerindeki heyetlerle Türkmenistan’ın Avaza bölgesinde Türkiye-Azerbaycan-Türkmenistan Üçlü Zirvesi’ne katıldı. Zirvede konuşan Erdoğan anlamlı bir güne şahitlik ettiklerini belirterek “Serdar Berdimuhamedov kardeşim başta olmak üzere tüm Türkmen ‘doğanlarıma’ (kardeşlerime) samimi misafirperverlikleri için teşekkür ediyorum” diye konuştu.
Kardeşlik bağlarıyla güçlenen ilişkilerin sahip olunan stratejik avantajlarla daha da pekişeceğine inandığını söyleyen Erdoğan, şöyle devam etti: “Hedefimiz küresel ve bölgesel dinamiklerle birlikte gelişen yeni imkanları insanlarımızın refahı ile bölgemizin istikrarı doğrultusunda değerlendirmektir. Doğanlar olarak el ele verdiğimiz, dayanışma içinde hareket ettiğimiz her konuda Allah’ın izniyle başarıya ulaşacağımız muhakkaktır. Karabağ’ın yaklaşık 30 yıllık işgaline son veren vatan muharebesi bunun en son örneğidir.”
Türk Devletleri Teşkilatı’na (TDT) geçen yıl gözlemci üye olarak katılan Türkmenistan’ın tam üyelik sürecinin en kısa sürede tamamlanmasının teşkilata büyük güç katacağını belirten Erdoğan, geçen ay Semerkant’taki TDT zirvesine KKTC’nin gözlemci olarak kabul edilmesinin de birlik ve beraberliği perçinlediğini vurguladı.
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın küresel sistemin güvenlik, gıda ve enerji sütunlarını sarstığını belirten Erdoğan savaşın olumsuz etkilerine, tüm dünyada rekor kıran enflasyon oranları başta olmak üzere pek çok alanda şahit olduklarını kaydetti. Erdoğan, en başından beri savaşın kazananı, barışın ise kaybedeni olmayacağını ifade ettiğini hatırlatarak barış için gösterdiği çabaları anlattı.
Kesintisiz ulaşım
“Güvenilir bir taşımacılık güzergâhı olarak ön plana çıkan Orta Koridor bağlamında iş birliği ortak menfaatimizedir” diyen Erdoğan koridorun önemli bir ayağının Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı’yla tamamlandığını kaydetti. Erdoğan şöyle devam etti: “Marmaray’ı, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nü, İstanbul Havalimanı’nı, Osman Gazi ve 1915 Çanakkale köprülerini hizmete alarak doğu-batı eksenli kesintisiz ulaşımı temin ettik. Bu güzergâhı daha da etkin hâle getirmek için birlikte çalışmalı, sınır geçişlerini ve gümrük işlemlerini hızlandırmalıyız. Her üç ülkenin taşıyıcıları için kara yolu geçiş ücretlerinin ve vizelerin kaldırılması veya makul bir seviyeye çekilmesi, vize ücretlerinde indirim yapılarak vize sürelerinin uzatılması ticaret hacmimizi arttıracaktır.”
Enerji arzı güvenliğinin de dünyanın gündeminde bir kez daha en üst sıralara yerleştirdiğine işaret eden Erdoğan, Türkiye olarak bu doğrultudaki adımları uzun süredir atmakta olduklarını dile getirdi ve şöyle devam etti: “Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı ile Güney Gaz Koridoru bu açıdan öne çıkmaktadır. Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı’nın bel kemiğini oluşturduğu bu koridorla Hazar gazını Avrupa’ya taşıyoruz. Türkmen doğal gazının da Batı pazarlarına aynı şekilde nakline yönelik çalışmalara artık başlamamız gerekiyor. Hazar’daki dostluk sahasında da Türkmen ve Azerbaycanlı kardeşlerimizle iş birliğine hazırız. Ayrıca bölgemizde, ülkelerimiz arasında karşılıklı elektrik ticaretinin geliştirilmesini önemsiyoruz. Bu çerçevede Türkmenistan ve Azerbaycan’dan ülkemize elektrik nakli konusunda da çalışmaya hazırız.”
İkili görüşmeler yaptı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye-Azerbaycan-Türkmenistan Devlet Başkanları Zirvesi’ne katılmak üzere geldiği Türkmenistan’ın Avaza bölgesinde çeşitli temaslarda bulundu. Erdoğan, Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov ile bir araya geldi. Erdoğan, Türkmenistan Ulusal Konseyi Halk Maslahatı Başkanı, eski Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulu Berdimuhamedov ile de ikili görüşme gerçekleştirdi. Erdoğan ayrıca Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile de ikili görüşme yaptı.
‘Karabağ zaferi fırsat oluşturdu’
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de konuşmasında Karabağ’da 30 yıl süren Ermeni işgaline son verildiğini vurgulayarak şunları söyledi: “Karabağ sorunu çözüldü ve bu zafer bölgede yeni ulaşım ve haberleşme projeleri için elverişli bir fırsat oluşturdu. Ülkelerimiz arasındaki iş birliğinin diğer alanlarla birlikte güvenlik, savunma ve savunma sanayi gibi alanlarda da genişletilmesi büyük önem taşımaktadır. Azerbaycan-Türkiye-Türkmenistan üçlü formatındaki görüşmenin önemini bir kez daha vurgulamak istiyorum. Bundan sonra da kardeş ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin daha da geliştirilmesine büyük katkı sağlamasını temenni ediyorum” diye konuştu.
‘Ortak çalışma grubu kurulacak’
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkmenistan temasları kapsamında Türkiye-Azerbaycan-Türkmenistan Dışişleri Bakanları toplantısına katıldı. Zirvenin en önemli gündem maddelerinden birinin enerji iş birliğinin geliştirilmesi olduğunu belirten Çavuşoğlu “Enerji güvenliği için kaynak ve güzergah çeşitlendirilmesi ihtiyacı daha da önem kazandı. Bu durum Hazar Havzası kaynaklarını ön plana çıkardı. Türkmenistan doğal gazı konusunda da üç ülkenin yararına olacak şekilde ortak adımlar atmaya hazırız ve bu konuda bir çalışma grubu oluşturma kararı da aldık. Enerji alanında bugün imzaladığımız iş birliği mutabakat zaptı gerekli çerçeveyi de oluşturuyor” dedi.
Üçlü zirvede beş anlaşma
Genç nesillerin dili, tarihi ve kültürü daha iyi tanıması amacıyla dayanışmanın artırılması gerektiğinin altını çizen Erdoğan, bu konuda dar kapsamlı görüşmede attıkları adımı da açıkladı. Erdoğan “Öncelikle gerek Gebele’de her yıl gençlerimizin orada belli bir süre tatil yapması, eğitim alması gerekse Avaza’da yine her yıl belli bir süre -bu bir ay olabilir- burada göndereceğimiz yanlarındaki öğretmenleriyle birlikte eğitim-öğretim almaları hem Gebele’yi tanımaları hem Avaza’yı tanımaları, dolayısıyla Türkiye’ye de gelecek olan gençlerimizin ufku, dil itibarıyla din itibarıyla, tarih itibarıyla, kültür itibarıyla çok daha farklı bir zemine oturacaktır. Ve az sonra akdedilecek iş birliği çerçeve programını bu bakımdan faydalı buluyorum” dedi. Zirve kapsamında Türkiye, Türkmenistan ve Azerbaycan arasında ticaret, ekonomi, bilim, eğitim, kültür, enerji ve ulaştırma alanlarında iş birliğini içeren beş anlaşma imzalandı.