Duygu Erdoğan – Tarlada yeni bir ekim sezonu için hazırlıklar başladı. Buğday ve arpa gibi hububat grubu ve baklagiller içinde kırmızı mercimekte ekim ve kasım aylarında gelecek yıl için ekim yapılacak. Buğday ve arpada hem devletin alım fiyatı hem de piyasanın seyrinden memnun olan üreticiler, yeni sezona da hevesli giriyor. Ancak kırmızı mercimekte fiyatları 2021’in kapanış sezonu seviyesinde kaldığı için üretimin olumlu bir seyir izlemeyeceği endişesi var. Buna rağmen üreticinin özellikle kurak alanlarda verim alabildiği kırmızı mercimekten vazgeçmemesi için öneriler sunuluyor.
Maliyet etkisi…
Hem pandemi süreciyle birlikte gıdaya erişim konusu ve ülkelerin stok tutma eğilimi, hem de buğdayda önemli üreticiler Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş ortamı, hububat gibi temel gıdada dünya çapında sıkıntılara yol açtı. Piyasalarda yükselen fiyatlar ve bu eğilim ürünlerin fiyatlarını yukarı taşıdı. Türkiye’nin önemli girişimleriyle oluşturulan ‘tahıl koridoru’ sayesinde piyasada denge görüldü ancak kapanan yol yeni sezon için beklentileri değiştirdi. Yeni ekim sezonuna hazırlanan hububat üreticisinin bu yıl özellikle Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) verdiği fiyat desteğinin etkisiyle ekim alanlarını artırması bekleniyor.
Çiftçilerin yüksek girdi maliyetleri nedeniyle bu ekim döneminde maliyeti az ama birim değeri yüksek olan ürünleri öncelediğini anlatan Konya’da ziraat odalarına danışmanlık veren Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, bu dönemde satışı daha rahat olduğu için arpa ve buğdayın ilk sıralarda geldiğini söyledi. TMO’nun arpa ve buğday alımında dünya piyasalarına göre fiyat verdiğini hatırlatan Soylu, “Bu sezon verimli bir yıl yaşandı. Gelecek yıl da fiyatların iyi gideceği beklentisiyle yine arpa ve buğday ekiminde bir miktar artış olabilir” dedi.
Kıraç alan
Devletin alım fiyatı açıklamadığı ya da fiyatın düşük kaldığı ürünlerde tereddüt yaşandığını belirten Soylu, “Girdi maliyetlerinin bu kadar yüksek olduğu bir ortamda çiftçi kazancının sürdürülebilir olmasını istiyor. Örneğin fiyatın düşük kaldığı ayçiçeği ekimi yeni sezonda azalabilir. Buna karşın şeker pancarı ekimi artacaktır” diye konuştu.
Üretici tarafında bu yeni ekim sezonunda buğday açısından bir sıkıntı beklenmediğini belirten Ulusal Baklagil Konseyi Başkanı Abdullah Özdemir, gerçekleşen fiyatların çiftçiyi memnun ettiğini söyledi. Yine ekim dönemi olan kırmızı mercimekte ise üreticinin kararsız kaldığını anlatan Özdemir, “Fiyatta geçen yıl ile ayrışma görülmediği için olumlu bir beklentimiz yok. TMO ürün alarak fiyatları 15 lira seviyesinde tutmaya çalıştı. Ancak üretici ekim konusunda kararsız ve endişeli” dedi.
Bu kararsızlığa karşı olumlu bir etkeni vurgulayan Özdemir, “Çiftçiler uğraşı az olan kırmızı mercimeği, kıraç alanlara ekip verim alabiliyor. Bu yönde tercihler kırmızı mercimek üretimini belli seviyede tutabilir” diye konuştu.
Fiyat güncellenmişti
Piyasayı regüle etmek için pek çok üründe alım fiyatı açıklayan ve fiyatları belli bir seviyede tutmaya çalışan Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), buğdayı 6 bin 450 TL/ton, arpayı 5 bin 700 TL/ton fiyatından aldı. TMO kırmızı mercimekte ise ton başına 15 bin liradan alım yaptı. Her üç üründe de TMO alım sezonunda fiyatları ikinci kere yukarı yönlü güncellemişti. Bu alım fiyatları sayesinde çiftçi hem TMO’ya, hem de tüccarlara sattığı fiyat seviyesinden memnun olarak yeni sezona da buna göre hazırlığını yaptı.