ASLIHAN ALTAY KARATAŞ Ankara – Deprem bölgesine yaptığı ziyaret sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dile getirdiği yerli ve milli radar sistemi STM-DAR (Duvar Arkası Radar), 50’den fazla insanın enkazdan sağ olarak çıkarılmasını sağladı. 2015-2016 yılları arasında yaşanan Hendek-Barikat operasyonlarıyla birlikte oluşan ihtiyaç doğrultusunda 2017’de geliştirilmeye başlanan sistem, depremde ilk kez kullanıldı. Enkaz altında kalanların yerini, nefes alıp vermesinden, el kol hareketlerinden tespit etti.
Depremlerin 11 ilde yol açtığı yıkım, arama kurtarma çalışmalarında teknolojik araçların kullanılmasının önemini ortaya koydu. Cumhurbaşkanı Erdoğan da, en son Hatay’a yaptığı ziyarette Savunma Sanayii Başkanlığı’nın enkaz altı ve duvar arkası görüntüleme sistemlerinin de arama kurtarma faaliyetlerinde aktif olarak kullanıldığını söyledi.
Hendek operasyonu
STM’den iki uzman ekip DAR cihazları ile birlikte Hatay’da arama kurtarma faaliyetlerine katıldı. Enkaz altında önce canlının olup olmadığını tespit eden DAR, daha sonra kişilerin göçük altındaki konumunu belirleyerek arama kurtarma ekiplerine bildirdi. Bu sayede içlerinde bebek, çocuk ve kadınların da yer aldığı 50’yi aşkın insan enkazdan sağ çıkarıldı. Enkaz altında bulunan canlının nefes hareketlerinden, nefes alıp vermesinden, el kol hareketlerinden yerini tespit edebilen cihaz, 2015-2016 yılları arasında yaşanan Hendek-Barikat operasyonlarıyla birlikte oluşan ihtiyaç doğrultusunda 2017’de geliştirilmeye başlanmıştı.
Güvenlik güçlerinin, meskun mahal çatışmalarında evlere ve binalara girmeden, o evin içinde teröristlerin olup olmadığını anlamaları için, duvarın arkasını gösteren bir radar teknolojisine ihtiyaç duyulmuştu. DAR, terör operasyonlarında özellikle hücre evi baskınlarında kullanılması için güvenlik güçlerine teslim edildi. Savunma amaçlı geliştirilen DAR, sivil kullanımda yangın, çığ veya deprem gibi afetlerde de kullanılabilirken, 6 Şubat depremlerinden sonra ilk kez depremde denendi ve başarılı oldu.
15 metreye indi
STM Lider Teknikeri Yusuf Hayırlı, Hatay’da yaptıkları arama kurtarma çalışmalarına ilişkin şunları söyledi:
“İlk gittiğimiz enkazda, 2,5 metre altından sinyal aldık. İBB İtfaiyesi ile yaptığımız bu çalışmada, yabancı uyruklu bir kadını çıkardık. Ardından gelen ihbarlar üzerine Oduncu Apartmanı’na gittik. Risk alarak enkazın içine girdik ve zikzaklar çizerek açılan tünellerde ilerledik. Enkaz altında sesini aldığımız Reyhan Ablamızın yerini tespit etmeye çalışıyorduk. Tam bu esnada zayıf bir sinyal daha aldık. Reyhan Abla’dan çapraz şekilde 1,5 metre o sinyale doğru yöneldiğimizde, bir anne ve bebeğine ulaştık. Maalesef anne vefat etmiş, annenin kolları arasında, kucağında yedi aylık bebeği öylece duruyordu. Hepimiz çok duygulandık o anda. Önce bebeği sağ olarak ardından annenin de cansız bedenini çıkardık. Ardından Reyhan ablamızı sağ salim oradan aldık ve tahliye ettik. Bu sırada aynı apartmanın enkazında 15 metre derinliğe, bodrum kata kadar inmiştik. DAR sistemimiz yine bir sinyal aldı. Üç saatlik yoğun çalışmanın ardından yedi canlı kişiye ulaştık. Aynı binadan 12 saat içinde dokuz kişiyi canlı olarak çıkarmış olduk.”
DAR Sistemi nedir?
Duvar Arkası Radar (DAR), Ultra Geniş Bant (UGB) sinyaller vasıtasıyla, görsel erişim imkanının olmadığı, kapalı mekânlarda bulunan sabit ve hareketli hedef unsurlara ait konum bilgilerini iki boyutlu olarak elde etmek için kullanılan bir radar sistemi. Elde kullanılabilecek şekilde tasarlanan cihaz, tripod ve benzeri araçlar yardımıyla hedef bölgeye yerleştirilerek tablet ile uzaktan kumanda edilebilme özelliğine de sahip.